ΠΡΑΣΙΝΗ Η ΝΕΑ ΚΑΠ

Πράσινη» στροφή πραγματοποιεί η Ε.Ε. μέσα από τη διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική), η οποία προορίζεται για το χρονικό διάστημα 2014-2020. Το προσχέδιο έχει ήδη εγκριθεί από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, ενώ από τις 11 Απριλίου θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο οργάνων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να οριστικοποιηθεί έως τον Ιούνιο η μορφή της νέας ΚΑΠ, από την οποία η Ελλάδα προβλέπεται να ενισχυθεί με 18,74 δισ. ευρώ.

«Το ευχάριστο είναι ότι η νέα ΚΑΠ δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην αειφόρο ανάπτυξη, λαμβάνοντας εξίσου υπ’ όψιν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια» επισημαίνει στην «Κ» ο δρ Δημήτρης Μπιλάλης, καθηγητής βιολογικής γεωργίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, που δεν κρύβει την ικανοποίησή του για την εν λόγω εξέλιξη. «Μέσω των δεικτών που τίθενται ως προϋπόθεση συνδέονται όλοι οι πυλώνες της αειφορίας». Σύμφωνα με τον ίδιο, η φιλοπεριβαλλοντική διάθεση της Ε.Ε. είχε διαφανεί από την προηγούμενη ΚΑΠ, η οποία εισήγαγε κάποιες θεμελιώδεις φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές στη γεωργία.

«Ξεκίνησαν τα προγράμματα απονιτροποίησης, καθιερώθηκαν οι περιοχές υψηλής φυσικής αξίας, ενώ υποστηρίχθηκε η βιολογική γεωργία». «Η νέα ΚΑΠ βρίσκεται στην ίδια λογική με την καμπάνια μας για την εγχώρια καλλιέργεια κτηνοτροφικών ψυχανθών» υπογραμμίζει με ικανοποίηση η κ. Ελενα Δανάλη από το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

«Είναι μια εξαίρετη ευκαιρία για την Ελλάδα, εφόσον την αξιοποιήσει αναλόγως». Με τη νέα ΚΑΠ πάμε, όμως, ένα βήμα «παρακάτω». Οι ενισχύσεις «πρασινίζουν», καθώς το 30% του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου προορίζεται για όσους τηρούν προκαθορισμένες φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές. Μεταξύ αυτών λογίζονται οι ζώνες ανάσχεσης, αναβαθμίδες, ακαλλιέργητες εκτάσεις κ.λπ.

Τι θα ελέγχεται

«Μπαίνουν οι βάσεις για πιο ορθολογικές γεωργικές πρακτικές» τονίζει ο δρ Μπιλάλης. Από εδώ και στο εξής θα μετριούνται τα αέρια θερμοκηπίου που εκλύονται κατά τις γεωργικές δραστηριότητες, με συγκεκριμένη μεθοδολογία. Περιλαμβάνεται, ακόμα, δείκτης που σχετίζεται με την ύπαρξη γεωργικών πουλιών, που θεωρούνται ένδειξη για την άσκηση ορθών γεωργικών πρακτικών. «Το κοτσίφι, η καρδερίνα, το γεράκι, εντοπίζονται μόνο σε περιοχές που δεν γίνεται συστηματική χρήση χημικών» εξηγεί ο κ. Μπιλάλης. «Τη δεκαετία του ’80 με την αθρόα χρήση αγροχημικών, περνώντας από γεωργικές εκτάσεις, δεν ακούγαμε ποτέ κελαϊδίσματα, κάτι που ευτυχώς έχει αλλάξει». Μειώνοντας την τοξικότητα των σκευασμάτων, αυξήθηκαν τα πουλιά, «σε αυτό συνετέλεσε και η κατοχύρωση πολλών περιοχών ως natura, όπου σύμφωνα και με τη νέα ΚΑΠ επιτρέπεται μόνο η ήπιας μορφής γεωργία ή η βιολογική γεωργία».

Σχετικά με τις περιοχές υψηλής φυσικής αξίας, η νέα νομοθεσία συστήνει τη στενή παρακολούθησή της, στη χώρα μας υπολογίζεται ότι ως τέτοιες έχουν χαρακτηριστεί 400.000 στρέμματα.

Ιδιαίτερη σημασία πλέον προσδίδεται και στο νερό: δύο δείκτες θα αξιολογούν την ποιότητα και την ποσότητα των υδάτων, που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. «Για πρώτη φορά, τα κράτη-μέλη καλούνται να ελέγχουν την ποιότητα των εδαφών, ενώ περιλαμβάνεται και δείκτης διαβρώσεων, που είναι πιο συχνές λόγω της κλιματικής αλλαγής και της επακόλουθης αύξησης των βροχοπτώσεων, πλήττοντας κυρίως παράκτιες και νησιωτικές περιοχές» παρατηρεί ο δρ Μπιλάλης.

«Εξίσου σημαντικό είναι ότι συνυπολογίζονται οι ιδιαιτερότητες του μεσογειακού κλίματος, που χαρακτηρίζεται από λίγες βροχοπτώσεις και πιο φτωχά σε ιχνοστοιχεία εδάφη».

Βοήθεια με κοινωνικά κριτήρια

Ενα από τα σημεία, στα οποία διαφοροποιείται η νέα ΚΑΠ είναι τα κοινωνικά κριτήρια που θέτει, καθώς προσφέρει σημαντική υποστήριξη στην αγροτική δραστηριότητα της υπαίθρου. «Δίνει μια χείρα βοηθείας στους εκατοντάδες αστούς, που έχουν ήδη ή ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην επαρχία και να γίνουν αγρότες» σχολιάζει η κ. Δανάλη από την Greenpeace. Προτεραιότητα δίνεται στους «ενεργούς αγρότες», με στόχο να αποκλειστούν από τις ενισχύσεις νομικά πρόσωπα που δεν είναι κατ’ επάγγελμα γεωργοί, αλλά χρησιμοποιούν τις εκτάσεις ως γήπεδα γκολφ, αθλητικά σωματεία κ.λπ.

Επιπλέον ενίσχυση προβλέπεται για τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα. Επίσης, απλοποιείται η γραφειοκρατική διαδικασία για τη χρηματοδότηση των μικρών εκμεταλλεύσεων. Βαρύτητα δίνει στους νέους αγρότες η νέα ΚΑΠ, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς, όπως είπε, σήμερα μόνο το 6% των αγροτών της Ε.Ε. είναι κάτω των 35 ετών, μια σημαντική «πληγή» για την αγροτική ανάπτυξη. Στους νέους αγρότες θα κατευθύνεται το 2% των άμεσων ενισχύσεων, ενώ ειδικές δράσεις θα υπάρξουν και για τους νεοεισερχόμενους στον αγροτικό τομέα ανεξαρτήτως ηλικίας.

«Το κάθε κράτος-μέλος καλείται να μετρά τον δείκτη απασχόλησης, το κατά κεφαλήν εισόδημα και τον δείκτη φτώχειας των αγροτών, που έως σήμερα δεν γινόταν» υπογραμμίζει ο δρ Δημήτρης Μπιλάλης.

«Επίσης, προσμετρούνται και άλλοι δείκτες κοινωνικοοικονομικού χαρακτήρα, όπως η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, της γεωργικής παραγωγικότητας και ο προσδιορισμός εμπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων». Η κάθε χώρα έχει τη δυνατότητα διορθωτικών παρεμβάσεων και πιθανώς αλλαγής πολιτικής, αλλά και την ελευθερία για χάραξη εθνικών πολιτικών. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι δικαιούται το κάθε κράτος να μεταφέρει ένα 15% των πόρων από τον πρώτο πυλώνα, των άμεσων ενισχύσεων, στον δεύτερο, της αγροτικής ανάπτυξης. Η αναλογία για τη χώρα μας είναι 16 δισ. ευρώ για τον πρώτο πυλώνα και 3,74 δισ. ευρώ για τον δεύτερο.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 06/04/2013)