Greece Macro Monitor: Πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για την Ελλάδα:Αναγκαία προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του επενδυτικού κλίματος και την αποτροπή προβλημάτων στη χρηματοδότηση της χώρας μετά το 2018

Αθήνα, 25 Οκτωβρίου 2016

Greece Macro Monitor

QE for Greece: a necessary precondition for stabilizing investor sentiment and preventing the need for further official sector financing post-2018

Πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για την Ελλάδα:

Αναγκαία προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του επενδυτικού κλίματος και την αποτροπή προβλημάτων στη χρηματοδότηση της χώρας μετά το 2018  

Περίληψη Μελέτης

Η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank δημοσίευσε σήμερα ειδική μελέτη με τίτλο «Πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για την Ελλάδα: Αναγκαία προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του επενδυτικού κλίματος και την αποτροπή προβλημάτων στη χρηματοδότηση της χώρας μετά το 2018». Τη συγγραφή της έκθεσης επιμελήθηκε ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου Eurobank.

Βασικές επισημάνσεις & συμπεράσματα μελέτης

Με αφορμή σειρά πρόσφατων δηλώσεων από υψηλά ιστάμενους Ευρωπαίους αξιωματούχους σχετικά με το ενδεχόμενο αγορών από το Ευρωσύστημα διαπραγματεύσιμου χρέους το οποίο έχει εκδοθεί από/ή φέρει την εγγύηση της Ελληνικής Δημοκρατίας στο πλαίσιο του υφιστάμενου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η παρούσα μελέτη εστιάζει στις βασικές προϋποθέσεις και το πιθανό χρονοδιάγραμμα μίας τέτοιου είδους εξέλιξης, αποτελώντας συμπλήρωμα προηγούμενης ανάλυσής μας για το συγκεκριμένο θέμα.

Επιπρόσθετα, επανεξετάζει το ζήτημα της μεσο-μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της δημοσιονομικής θέσης της χώρας, εξηγώντας γιατί η παροχή νέας σημαντικής ελάφρυνσης χρέους από τους πιστωτές του επίσημου τομέα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του επενδυτικού κλίματος και την εξασφάλιση του απαραίτητου χώρου που θα επιτρέψει την έξοδο της εγχώριας οικονομίας από το υφεσιακό περιβάλλον.  

Σε αυτό το σημείο φαίνεται ότι, η συμμετοχή της Ελλάδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης αποτελεί τη μόνη εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχεία αποκλιμάκωση των διαφορικών αποδόσεων των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων, επιτρέποντας ενδεχομένως σταδιακή πρόσβαση της Ελληνικής Δημοκρατίας στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές πριν από το πέρας του παρόντος προγράμματος διάσωσης (Αύγουστος 2018).

Όπως εξηγήσαμε σε προηγούμενη ανάλυσή μας για το συγκεκριμένο θέμα, η συμμετοχή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν πρέπει να θεωρείται πανάκεια για την επίλυση των χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, φαίνεται ότι αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση του επενδυτικού κλίματος και την αποτροπή νέων αναγκών χρηματοδότησης από τον επίσημο τομέα μετά το πέρας του παρόντας προγράμματος διάσωσης.

Στο βαθμό που υφίσταται περιορισμένη διάθεση από τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ευρωζώνης για μια τέτοια εξέλιξη, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η πλήρης αποκατάσταση της πρόσβασης της Ελλάδας στις χρηματοοικονομικές αγορές πριν την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος είναι προς όφελος όλων των εμπλεκόμενων  μερών. Ωστόσο, πολιτικο-οικονομικοί περιορισμοί ενδεχομένως αποτρέψουν μία εμπροσθοβαρή ενεργοποίηση των μέτρων ελάφρυνσης χρέους που συμφωνήθηκαν στις συνεδριάσεις του Εurogroup στις 9 & 24 Μαΐου 2016.

Σε κάθε περίπτωση, ένα αρκετά πιθανό σενάριο κατά την άποψή μας είναι η συγκεκριμενοποίηση (και σταδιακή εφαρμογή) των μέτρων στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων δράσεων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης του παρόντος προγράμματος.

Η εξέλιξη αυτή θα έστελνε ισχυρό μήνυμα στις χρηματοοικονομικές αγορές ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι παραμένουν προσηλωμένοι στον απώτερο στόχο σταδιακής αποκατάστασης της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους (κάτω υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις). Επιπρόσθετα, θα επέτρεπε στην ΕΚΤ να ολοκληρώσει τη δική της ανεξάρτητη ανάλυση για τη βιωσιμότητα του χρέους (DSA) και να αποφασίσει εάν θα συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Η διάρθρωση της παρούσας μελέτης είναι η ακόλουθη: Στο 1ο μέρος αναλύονται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια ορισμένα από τα προαναφερθέντα ζητήματα και παρέχεται μία προκαταρκτική ανάλυση σχετικά με τα μέτρα που ενδέχεται να εφαρμοστούν στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων δράσεων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Στο 2ο μέρος παρουσιάζεται το περίγραμμα των συμφωνηθέντων δράσεων ελάφρυνσης του χρέους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο 3ο μέρος αναλύεται η εξέλιξη του ελληνικού δημοσίου χρέους και των ακαθάριστων δανειακών αναγκών της γενικής κυβέρνησης στο πλαίσιο σειράς σεναρίων για τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.  Τέλος, στο 4ο μέρος περιλαμβάνεται μία συνοπτική παρουσίαση των θέσεων των εμπλεκομένων μερών σε σχέση με το ζήτημα του ελληνικού δημοσίου χρέους.