ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΜΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΚΟΥΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΓΑ ΑΧΕΛΩΟΥ.

Αφορμή για την παρέμβασή μας που ελπίζουμε να συμβάλλει θετικά στον προβληματισμό για τα σημαντικά αυτά ζητήματα της Θεσσαλίας και της χώρας, αποτέλεσαν οι ενδιαφέρουσες απόψεις που αναπτύχθηκαν πρόσφατα από τους κ.κ. Κώστα Γκούμα, πρώην πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ και τον αν. καθηγητή του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Π.Θ.) κο Νικήτα Μυλόπουλο.
1.    Τα υδροηλεκτρικά έργα (ΥΗΕ) που ολοκληρώθηκαν ή βαίνουν προς ολοκλήρωση στο θεσσαλικό τμήμα του Άνω Αχελώου, είναι τα ΥΗΕ Μεσοχώρας, Συκιάς.
Ειλικρινά δεν μπορούμε να εξηγήσουμε την επιφυλακτικότητα που διατυπώνει με τις απόψεις του και τις αποστάσεις που τηρεί ο κος καθηγητής του Π.Θ. για τα ΥΗΕ.  Αντιλαμβάνεται ότι η έρευνα του Π.Θ. δεν επεκτάθηκε σε ενεργειακά ζητήματα αλλά σε κάθε περίπτωση και ως ειδικός αλλά και ως απλός πολίτης θα μπορούσε άνετα και καθαρά να τοποθετηθεί στο θέμα αυτό, ενημερώνοντας, όπως όλοι έχουμε χρέος, την κοινή γνώμη.    
Εκτιμούμε λοιπόν ότι για τα αναπτυξιακά έργα αξιοποίησης του υδατικού πλούτου στα ορεινά των Ν. Καρδίτσας και Τρικάλων δεν τίθεται θέμα ως προς την χρησιμότητά τους και την αξία τους δεδομένου ότι :
·        Συγκεντρώνουν και αξιοποιούν μία ανανεώσιμη ενεργειακή πηγή, το νερό, για παραγωγή καθαρής ενέργειας, υψηλής αξίας, βελτιώνοντας ενεργειακά και περιβαλλοντικά τη θέση της χώρας μας.
·        Συμβάλλουν στην περαιτέρω ενεργειακή αυτονομία υποκαθιστώντας εισαγωγές πόρων και ενέργειας, κάτι που δεν ισχύει  με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
·        Μπορούν πολύ σύντομα να αποσβεστούν με την παραγωγή ετησίως ενεργειακής αξίας 35 και 40 εκ. ευρώ (σημερινές τιμές), στη Μεσοχώρα και Συκιά αντιστοίχως. Το γεγονός ότι τα έργα αυτά, που σημειωτέον δεν απέχουν πολύ από την ολοκλήρωση και τη λειτουργία τους, ενισχύει τα επιχειρήματα για την αξία τους.
Το γεγονός ότι επιπλέον, με την ήδη κατασκευασθείσα σήραγγα μεταφοράς (Πευκοφύτου), τα νερά αυτά μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση εκτάκτων συνθηκών λειψυδρίας, στην ενίσχυση της ροής του Πηνειού και μέσω θυροφράγματος Γυρτώνης και στην ισορροπία της λίμνης Κάρλας, μόνο ως θετικό στοιχείο θα μπορούσε να εκληφθεί.
 
        Συμπερασματικά θεωρούμε ότι το Π.Θ. γενικά αλλά και ειδικότερα ο καθ’ ύλη αρμόδιος για τα νερά κ. Νικήτας Μυλόπουλος θα μπορούσε να συστρατευθεί με τις θεσσαλικές οργανώσεις στον στόχο της ταχύτερης ολοκλήρωσης των έργων που αναφέραμε.
        Εάν μάλιστα η άρτια έρευνα του Π.Θ. για τους κινδύνους λειψυδρίας και την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η λεκάνη του Πηνειού και γενικότερα η θεσσαλική πεδιάδα, συνδεθεί με τα έργα που αναφέραμε, η ανταπόκριση του Π.Θ. στον κοινωνικό του ρόλο θα ήταν υποδειγματική.
       
2.   Σχετικά με την μεταφορά των νερών από τον Αχελώο για  αξιοποίησή της στις υδρεύσεις των θεσσαλικών πόλεων, το περιβάλλον (υπόγειοι υδροφορείς, Πηνειός, Κάρλα) και τις αρδεύσεις στον κάμπο, θα πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά πριν απορρίψουμε την μία ή άλλη άποψη.
Ο κ. καθηγητής ισχυρίζεται ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία για να δικαιολογείται η μεταφορά νερών από μία λεκάνη στην άλλη (π.χ. από λεκάνη Αχελώου στην λεκάνη Πηνειού) πρέπει να συντρέχουν λόγοι «δημόσιου συμφέροντος».
Μία αρχική παρατήρησή μας είναι ότι η έννοια αυτή μάλλον δεν εμπίπτει στην επιστήμη αλλά αποτελεί στοιχείο για πολιτικές επιλογές με βάση τις ανάγκες και τις συνθήκες σε κάθε χώρα.  Στην δική μας χώρα και ειδικότερα στην Ηπειρωτική Ελλάδα, είναι αναμφισβήτητο ότι ο κύριος όγκος των νερών δημιουργείται στους ορεινούς όγκους της Πίνδου. Αυτός είναι ο λόγος που η πολιτεία, ορθώς κατά την γνώμη μας, επέλεξε ως λύση την μεταφορά νερών από τις περιοχές αυτές εκεί όπου υπάρχουν ανάγκες (υδρεύσεις πόλεων – όπως η Αθήνα, αρδεύσεις κ.ο.κ.). Σημειώνουμε επίσης ότι για γεωλογικούς λόγους η οροσειρά της Πίνδου σχηματίστηκε πολύ πιο κοντά στο Ιόνιο απ' ότι στο Αιγαίο δημιουργώντας μια μικρή λεκάνη με πολλά νερά και μια μεγάλη με λίγα νερά.
Προφανώς η πολιτεία από την δεκαετία του ’80 συμβαδίζοντας με τη νομοθεσία αναγνώρισε ως «λόγους δημοσίου συμφέροντος» και την ύδρευση αλλά και τις αρδεύσεις στο θεσσαλικό κάμπο, επιλέγοντας να καλύψει τα προκύπτοντα ελλείμματα από την λεκάνη Αχελώου.
        Στο ίδιο σκεπτικό κινείται και η πρόσφατη απόφαση του ΔΕΚ (Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου) όπου ρητά η άρδευση, πέραν της ύδρευσης, θεωρείται και αυτή λόγος δημοσίου συμφέροντος.
        Συνεπώς η οποιαδήποτε διαφωνία που μπορεί να έχει κανείς για την μεταφορά νερών δεν κινείται στην σφαίρα της επιστήμης (τεχνικής ή νομικής) αλλά σε εκείνες της πολιτικής.
        Με άλλα λόγια στο θέμα της μεταφοράς νερών είναι υποχρέωση κυρίως των πολιτικών κομμάτων να παρουσιάσουν τυχόν εναλλακτικές θέσεις τους για την κάλυψη των ελλειμμάτων στη Θεσσαλία προτείνοντας είτε νέα πρόσθετα έργα, είτε μειωμένη γεωργική παραγωγή λόγω έλλειψης νερού.
        Ανεξάρτητα πάντως από το τι θα κάνουν τα κόμματα, σε ότι αφορά τους Θεσσαλούς και τις οργανώσεις τους, ας συγκρατήσουμε ότι τα έργα ανάπτυξης και αξιοποίησης των υδάτων επί του Αχελώου μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε αμιγώς ως ενεργειακά, είτε ως έργα πολλαπλής σκοπιμότητας, μεταφέροντας ένα μικρό ποσοστό των υδάτων που ταμιεύουν για άλλες, πλην ενέργειας, χρήσεις.
        Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλεται όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την λειτουργία των έργων αυτών, που ήδη βαίνουν προς ολοκλήρωση, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε κοινωνικό και επιστημονικό επίπεδο διάλογος για την πρόσθετη αξιοποίηση των νερών με μεταφορά. 
Στο θέμα αυτό θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο το Π.Θ. και προσωπικά ο κ. Νικήτας Μυλόπουλος, ο οποίος ως έγκριτος επιστήμονας θα έπρεπε να μην αντιμετωπίζει την μεταφορά νερών αρνητικά με «αφοριστικό» τρόπο, αλλά με την οπτική της δίκαιης διαχείρισης ενός αγαθού - του νερού - που βρίσκεται σε ανεπάρκεια. Θα προτιμούσαμε να  αναλάβει μία πρωτοβουλία στην κατεύθυνση αυτή.  Εμείς από την τοπική αυτοδιοίκηση και τα επιμελητήρια θα ανταποκριθούμε, συμβάλλοντας μεταξύ άλλων στη δημιουργία ενός πραγματικά ανεξάρτητου φορέα διαχείρισης που θα εγγυάται τον αμοιβαίο σεβασμό του συνόλου των πολιτών ένθεν κακείθεν, ταυτόχρονα με την κάλυψη των πραγματικών τους αναγκών.
                                                               
Αλεξάκος Φώτης, πρώην Νομάρχης Καρδίτσας
Αναγνωστόπουλος Βασίλης, πρώην Νομάρχης Καρδίτσας