ΣΥΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΑΡΔΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Ευρεία σύσκεψη εκπροσώπων φορέων της Καρδίτσας για την φετινή αρδευτική περίοδο
 
Β. Τσιάκος: Με σύνεση και συνεχή προσπάθεια θα πετύχουμε θετικά αποτελέσματα για τους αγρότες μας και το περιβάλλον
 
Σύσκεψη του άτυπου συντονιστικού οργάνου για την άρδευση πραγματοποιήθηκε το πρωί της Τετάρτης στα γραφεία της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, με πρωτοβουλία του αντιπεριφερειάρχη κ. Β. Τσιάκου και με τη συμμετοχή αυτοδιοικητικών παραγόντων αλλά και εκπροσώπων των εμπλεκόμενων φορέων. Στη σύσκεψη ακούστηκαν οι απόψεις των πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων για την φετινή αρδευτική περίοδο, ενώ κοινός τόπος ήταν η επιδίωξη όλων των εμπλεκομένων να γίνει η  διαχείριση του πολύτιμου αγαθού, με τρόπο που αγροτικός κόσμος να πετύχει τη μεγίστη δυνατή αξιοποίηση του για τις καλλιέργειες αλλά και το περιβάλλον να προστατεύεται, περιορίζοντας στο ελάχιστο την σπατάλη. Εισαγωγικά ο Αντιπεριφερειάρχης Καρδίτσας κ. Βασίλης Τσιάκος υπογράμμισε ότι πάγιο αίτημα της αιρετής περιφέρειας είναι η σύσταση ενός φορέα διαχείρισης που θα βρίσκεται στην αρμοδιότητα της, ώστε να αποφεύγονται οι ανούσιες αντιπαραθέσεις και οι εσφαλμένες παρεμβάσεις των καθ ύλην  αρμοδίων που συνήθως δημιουργούν μεγαλύτερα προβλήματα από τα όσα επιχειρούν να λύσουν.  Η Αιρετή Περιφέρεια  είναι ο θεσμός που γνωρίζει καλύτερα από όλους τις αρδευτικές ανάγκες του Θεσσαλικού διαμερίσματος είπε ο κ. Τσιάκος και για αυτό είναι σωστό και δίκαιο να αποφασίζει για την ορθολογική κατανομή των υδάτων. Κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό της περυσινής χρονιάς υπογράμμισε ότι αν εξαιρέσουμε κάποιες μικροαρρυθμίες που παρατηρήθηκαν σε ορισμένες περιοχές, η αρδευτική περίοδος εξελίχτηκε ικανοποιητικά παρά το γεγονός ότι προς το τέλος της παρατηρήθηκαν λανθασμένες αποφάσεις της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για εκταμίευση ποσοτήτων νερού που δεν ήταν απαραίτητες για τους καλλιεργητές της Καρδίτσας, με αποτέλεσμα να αδικηθούν κατάφωρα οι καλλιεργητές του ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Τέλος έκανε λόγο για το καλό επίπεδο συνεργασίας που είχε η Αντιπεριφέρεια με όλους τους τοπικούς εμπλεκόμενους με την άρδευση φορείς.
Σε ότι αφορά πάντως τον απολογισμό για τους δύο ταμιευτήρες του νομού ο αντιπεριφερειάρχης είπε πως σε ότι αφορά τη λίμνη Πλαστήρα η στάθμη της κινήθηκε στο οικολογικό όριο ενώ η στάθμη της λίμνης Σμοκόβου έπεσε αρκετά.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκε στη σύσκεψη η εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων για τη φετινή αρδευτική περίοδο για την οποία ο Αντιπεριφερειάρχης υπογράμμισε πως είναι εξίσου δύσκολη με την περυσινή ενώ οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι: Πλήρης κάλυψη των αναγκών των αγροτών της Καρδίτσας και ταυτόχρονα μέγιστη εξοικονόμηση των υδάτινων πόρων.
 
Η εισήγηση για τη φετινή χρονιά
 
Ο χειμώνας που ακολούθησε ήταν σχετικά πλούσιος υδρολογικά, με αποτέλεσμα να αναπληρωθεί μέρος των υδάτινων αποθεμάτων, χωρίς όμως η στάθμη των λιμνών να προσεγγίσει τα ανώτατα όρια. Στόχος μας για την προσεχή αρδευτική περίοδο είναι να εξασφαλίσουμε επαρκή άρδευση για τις καλλιέργειες, χωρίς όμως να καταναλώσουμε όλη την ποσότητα νερού που αποταμιεύτηκε, αφήνοντας τους ταμιευτήρες στην υψηλότερη δυνατή στάθμη. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσουμε τόσο την περιβαλλοντική  ισορροπία των ταμιευτήρων και επιφανειακών αποδεκτών  του Νομού, αλλά κυρίως θα εξασφαλίσουμε την επάρκεια νερού για άρδευση σε μελλοντικές  ξηρές περιόδους.
Για τον σχεδιασμό του προγράμματος άρδευσης  πρέπει να ληφθούν υπόψη βροχομετρικά και υδρολογικά δεδομένα, το ύψος των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες, η έκταση και οι καλλιέργειες που προβλέπεται να αρδευτούν, ώστε να κάνουμε μια ρεαλιστική πρόβλεψη των υδάτων που θα καταναλωθούν, πάντα με τη λογική  της κάλυψης των αναγκών των καλλιεργειών και της εξοικονόμησης νερού για το μέλλον.

1. ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.

Όπως αναφέρθηκε, ο φετινός χειμώνας ήταν σχετικά πλούσιος υδρολογικά, με αποτέλεσμα να υπάρξει μερική  αναπλήρωση των αποθεμάτων των ταμιευτήρων που καταναλώθηκαν την προηγούμενη αρδευτική περίοδο,  ενώ ανάλογες είναι οι επιπτώσεις και στη στάθμη των γεωτρήσεων. Στη λίμνη Πλαστήρα το διαθέσιμο απόθεμα μέχρι σήμερα είναι περίπου 15.000.000 m³ μεγαλύτερο από την περσινή περίοδο, ενώ αντίθετα στη λίμνη Σμοκόβου το απόθεμα  υπολείπεται κατά 13.000.000 m³ από την περσινή περίοδο.
Σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα, από την λήξη της περσινής αρδευτικής περιόδου μέχρι σήμερα είχαμε τις παρακάτω τιμές, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και την μέση τιμή πενταετίας:

01-09-2013 έως 06-04-2014	356,08 mm ύψους βροχής
01-09-2014 έως 06-04-2015	510 mm ύψους βροχής
Μέσος όρος τελευταίας πενταετίας	496,8  mm ύψους βροχής

Οι στάθμες των ταμιευτήρων σε σχέση με τις αντίστοιχες στάθμες του περασμένου έτους είναι :
ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ  ΤΑΥΡΩΠΟΥ

Στάθμη την 20-04-2014	789,30	Περιεχόμενο: 334.600.000 m³
Στάθμη την 20-04-2015	790,01 m	350.240.000 m³
Όριο ασφαλείας	784,00 m	223.000.000 m³
Εκμεταλλεύσιμο περιεχόμενο		127.240.000 m³

 
ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΣΜΟΚΟΒΟΥ

Στάθμη την 16-04-2014	363,20 m	Περιεχόμενο: 153.000.000m³
Στάθμη την  16-04-2015	361,10 m	140.500.000 m³
Όριο ασφαλείας		100.000.000 m³
Εκμεταλλεύσιμο περιεχόμενο		40.500.000 m³

 

1. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ

Για την προσεχή αρδευτική περίοδο οι αρδευόμενες εκτάσεις αναμένεται να τροποποιηθούν σε σχέση με τα περσινά δεδομένα με σαφή τάση μείωσης της καλλιέργειας βάμβακος και αραβοσίτου και αύξηση της καλλιέργειας σιτηρών.  Σύμφωνα με τα στοιχεία  της Διεύθυνσης Αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής και του ΟΠΕΚΕΠΕ,   η κατανομή των αρδεύσιμων  καλλιεργειών στις εκτάσεις του Νομού  εκτιμάται για την προσεχή αρδευτική περίοδο ως εξής:

• Βαμβάκι 410.000 στρέμματα (το 2014 καλλιεργήθηκαν περίπου 480.000 στρέμματα )
• Αραβόσιτος 45.000 στρέμματα (το 2013 καλλιεργήθηκαν περίπου 50.000 στρέμματα)
• Μηδική 75.000 στρέμματα (περίπου στα ίδια περσινά επίπεδα)
• Καπνά Βιρτζίνια 10.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα)
• Βιομηχανική ντομάτα  5.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα)
• Κηπευτικά 16.000 στρέμματα  (περίπου στα περσινά επίπεδα)

Οι παραπάνω εκτάσεις εκτιμήθηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις παρακάτω παραμέτρους:

• Τις χαμηλές  τιμές και ζήτηση  βαμβακιού και αραβοσίτου κατά την περσινή περίοδο
• Τις  υψηλές τιμές και την υψηλή ζήτηση σκληρού σιταριού κατά την περσινή περίοδο

1.   ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΗΓΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΑΣ

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις του Νομού αρδεύονται κατά κύριο λόγο από τους ταμιευτήρες Ταυρωπού και Σμοκόβου και από τις κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων ανά πηγή υδροληψίας για την προσεχή αρδευτική περίοδο.

Από ταμιευτήρα Ταυρωπού, εντός δικτύου	92.000 στρέμματα
Από ταμιευτήρα Ταυρωπού, εκτός δικτύου	170.000 στρέμματα
Από ταμιευτήρα Σμοκόβου, κλειστό δίκτυο	33.000 στρέμματα
Από ταμιευτήρα Σμοκόβου, εκτός κλειστού δικτύου	100.000 στρέμματα
Από κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις	150.000 στρέμματα

 

1.  ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΚΡΟΩΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ

Λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία των παρελθόντων ετών, της ΔΕΗ, της ΔΕΒ, των ΤΟΕΒ, του ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλων υπηρεσιών, καθώς και την εκτίμηση για τις αρδευόμενες εκτάσεις ανά καλλιέργεια και τα αποθέματα του ταμιευτήρα Πλαστήρα, σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα άρδευσης και έγινε μια πρόβλεψη των εκροών για την αρδευτική περίοδο. Επισημαίνεται ότι το προτεινόμενο σενάριο  εκροών σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την οψιμότητα των καλλιεργειών και  την παραδοχή ότι οι καιρικές συνθήκες την προσεχή αρδευτική περίοδο θα είναι οι κανονικές για την περιοχή μας.  Στην περίπτωση που θα επικρατήσουν ξηροθερμικές συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, λίβας, πλήρης ανομβρία κλπ), είναι αυτονόητο ότι οι εκροές από τους ταμιευτήρες θα προσαρμοστούν  προς τα πάνω, ανάλογα και με τα διαθέσιμα αποθέματα. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες των αναμενομένων, οι εκροές θα προσαρμοστούν ανάλογα προς τα κάτω.
Για τον ταμιευτήρα Σμοκόβου θα τηρηθεί η εισήγηση του ΤΟΕΒ Θεσσαλιώτιδας ο οποίος είναι ο φορέας διαχείρισης του έργου Σμοκόβου.
 
Έναρξη – Λήξη αρδευτικής περιόδου
 
Λόγω των υψηλών βροχοπτώσεων του Απριλίου,  η σπορά  γίνεται  όψιμη και για το λόγο αυτό ως  έναρξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε να οριστεί η 10^η Μαΐου με απόκλιση ±10 ημέρες, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν την  περίοδο εκείνη και με την εποχή της σποράς. Θα ληφθεί μέριμνα για προφυτρωτικά ποτίσματα, εφόσον απαιτηθούν.
Ως λήξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε  να οριστεί η 20^η Αυγούστου με απόκλιση ±5 ημέρες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν εκείνη τη περίοδο και ανάλογα με την κατάσταση των καλλιεργειών (πρώιμες ή όψιμες).
Για την χρονική περίοδο από την 21^η Αυγούστου μέχρι την 10^η Σεπτεμβρίου, προτείνεται να υπάρχει μια μικρή παροχή η οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να κυμαίνεται σε 100.000 έως 300.000 m³/ημέρα από τον ταμιευτήρα Ταυρωπού, αφενός για την διατήρηση της οικολογικής παροχής στους επιφανειακούς αποδέκτες και αφετέρου για την κάλυψη των αναγκών των κηπευτικών και άλλων καλλιεργειών.
Επισημαίνουμε ότι αρμόδια υπηρεσία για την διαχείριση των υδάτων είναι η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Σε επίπεδο Νομού, η Διοίκηση της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας έχει μόνο συντονιστικό ρόλο. 
Σε τοπικό επίπεδο  τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχουν οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, γιατί είναι οι μόνοι που έχουν πλήρη γνώση των υδατικών αναγκών της περιοχής, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και των απαραίτητων παρεμβάσεων για την βελτίωση των συνθηκών για τους αγρότες. Προκειμένου η αρδευτική περίοδος να κυλήσει ομαλά και να ικανοποιηθούν κατά τον καλύτερο τρόπο οι ανάγκες  των καλλιεργειών, είναι απαραίτητη η συνεργασία και συνεννόηση  όλων των εμπλεκομένων στη  άρδευση στα πλαίσια του άτυπου συντονιστικού οργάνου, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα νερά των ταμιευτήρων πρέπει να ποτίσουμε το σύνολο των καλλιεργειών και  ότι πρέπει να αποταμιεύσουμε νερό για μελλοντικές ξηρές περιόδους.
Τελειώνοντας θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι το νερό είναι αγαθό το οποίο δεν είναι ανεξάντλητο και προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι και οι επόμενες γενιές θα απολαμβάνουν τουλάχιστον όσο και εμείς σήμερα, πρέπει να προχωρήσουν λύσεις που πραγματικά συμβάλουν στην οικονομία νερού. Ενόψει και της νέας προγραμματικής περιόδου (ΣΕΣ) 2014-2020, στην οποία θα δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση των υποδομών του αγροτικού τομέα, θα πρέπει όλοι οι φορείς να προετοιμαστούν κατάλληλα για να διεκδικήσουν έργα μείωσης του κόστους   και εκσυγχρονισμού της παραγωγής.
Στη σύσκεψη παραβρέθηκαν οι παρακάτω εκπρόσωποι φορέων:
Φώτης Αλεξάκος Δήμαρχος Καρδίτσας, Κωτσός Γεώργιος Δήμαρχος Μουζακίου, Σακελλαρίου Γεώργιος Δήμαρχος Παλαμά, Τζέλλας Κώστας Αντιδήμαρχος Παλαμά, Φούντας Γεώργιος Αντιδήμαρχος Μουζακίου, Αγγελόπουλος Βασίλης Αντιδήμαρχος Σοφάδων, Μπουραζάς Πέτρος Αντιδήμαρχος Δ. Πλαστήρα, Ιτούδης Γεώργιος Αντιδήμαρχος Δομοκού, Χ. Σταμούλης  Π.Ε. Καρδίτσας,  Σουλιώτη Γρηγόριος Δ/ντης Υδάτων Θεσσαλίας, Παπαρίζου Αγορίτσα Γενική Διευθύντρια Αποκεντρωμένης διοίκησης Θ.Στ.Ε, , Αγναντόπουλος Βασίλειος ΤΟΕΒ Θεσσαλιώτιδος, Σανούδος Ιωάννης Τεχν. Σύμβουλος ΤΟΕΒ, Σπανός Παύλος, Σκαρπέλος Κων/νος 6,7^η ζώνη Θεσσαλιώτιδος , Τσιμπερούδης Γεώργιος πρόεδρος 5^η ζώνης Θεσσαλιώτιδος, , Ρίζος Δημήτριος προϊστάμενος ΔΑΟΚ Π.Ε. Φθιώτιδας, Αλεξίου Δημήτριος τμ ΦΖΠ  ΔΔΟΚ  ΠΕ Φθιώτιδας, Κατσικά Ευαγγελία ΔΑΟΚ Π.Ε. Φθιώτιδας, Στάλιας Θεοδόσης Δ/ντης ΥΗΣ Λ. Πλαστήρα, Μασούρας Ηρακλής Δ/ντης ΤΟΕΒ Σελλάνων, Μπαλαμώτης Ιωάννης Περιφέρεια Θεσσαλίας, Κίσσα Μαρία Περιφέρεια Θεσσαλίας, Μιχόπουλος Παναγιώτης Δ.Α.Ο. Κ.Π.Ε. Καρδίτσας, Μπάρας Κων/νος ΤΟΕΒ Ταυρωπού, Κωνσταντής Δημήτριος ΚΕΨΕ Θεσσαλίας.