ΣΑΦΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

Μεγάλα βήματα, αν είναι δυνατό και άλματα, θέλουν να γίνουν στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό τα Ηνωμένα Έθνη. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στους σχεδιασμούς της ομάδας του Διεθνούς Οργανισμού είναι να υπάρξουν σημαντικές συγκλίσεις μέχρι το Οκτώβριο, ίσως Νοέμβριο και να κληθούν οι εγγυήτριες δυνάμεις για να εξετάσουν και τα θέματα που εμπλέκονται( εγγυήσεις, ασφάλεια).

Αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε σε συνομιλητές του ότι με την «εντυπωσιακή ταχύτητα» που προχωρούν οι συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα θα μπορεί να συμπληρωθεί σύντομα ένας μεγάλος αριθμός εγγράφων για διάφορες πτυχές, που θα διαμορφώνει ένα σκηνικό σημαντικής προόδου. Γιατί, όμως, τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν πώς θα πρέπει να προχωρήσουν τώρα; Ενημερωμένες πηγές σημειώνουν πως στο Διεθνή Οργανισμό αξιολογώντας τα δεδομένα που υπάρχουν καταλήγουν στο συμπέρασμα πως τώρα είναι η ώρα για λύση του Κυπριακού. Θέλουν να προχωρήσουν τώρα που η Τουρκία «δεν έχει προτεραιότητα το Κυπριακό» και πριν υπάρξουν δυσμενής πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Βεβαίως από αυτή την εκτίμηση απουσιάζει το βασικό στοιχείο, που παραβλέπει τη μεγάλη εικόνα: Όταν οι συζητήσεις θα προχωρήσουν η Τουρκία θα παρέμβει καθώς η διαχείριση του Κυπριακού δεν είναι θέμα κυβέρνησης αλλά του συστήματος. Άλλωστε, όταν ο κ. Ακιντζί επισκέφθηκε την Άγκυρα, του είχαν αναφέρει πως μπορεί να προχωρήσει όπως ξεκίνησε η διαδικασία «και βλέπουμε στη συνέχεια»(με ότι σημαίνει τούτο). Επίσης, μέσα σε αυτούς τους σχεδιασμούς λαμβάνονται υπόψη και οι εξελίξεις στην Ελλάδα. Εάν αυτό το σενάριο επιβεβαιωθεί τότε με βάση τους σχεδιασμούς το δημοψήφισμα τοποθετείται χρονικά στις αρχές του 2016, καθώς μετά η Κύπρος θα εισέλθει σε προεκλογική περίοδο.

Σε ότι αφορά τις μέχρι σήμερα συζητήσεις στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων το μεγάλο ζητούμενο δεν είναι τι έχουν συζητηθεί μέχρι σήμερα. Το ζητούμενο είναι τι δεν έχει συζητηθεί και αυτό επηρεάζει την ελληνική πλευρά. Δεν έχουν συζητηθεί τα κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων, των εποίκων και το εδαφικό. Την ίδια ώρα, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, στο θέμα των εξουσιών, της διακυβέρνησης, υπάρχουν πολλές συγκλίσεις. Παραμένει κόκκινη γραμμή και για τις δυο πλευρές, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, το θέμα της Προεδρίας. Η τουρκική πλευρά επιμένει στην εκ περιτροπής προεδρίας, απορρίπτει τη θέση αυτή η ελληνική. Στο θέμα των περιουσιών ενώ υπάρχει γενική θέση από τουρκικής πλευράς ότι αποδέχεται την εφαρμογή των βασικών ελευθεριών με κάποιους αστερίσκους, δεν έχει ξεκαθαρίσει το θέμα των δικαιωμάτων ιδιοκτήτη και χρήστη. Παράλληλα είναι προφανές πως συζητούνται οι γνωστές «θεραπείες»: Αποκατάσταση, αποζημίωση, ανταλλαγή. Αναμένεται, πάντως, με ενδιαφέρον να διευκρινιστεί η αναφορά του Προέδρου πως «χωρίς να αφαιρούμε δικαιώματα από τους πολίτες, προσπαθούμε να δούμε πώς είναι δυνατόν – διασφαλίζοντας τις τέσσερις ελευθερίες (ελεύθερη εγκατάσταση, ελεύθερη διακίνηση και ούτω καθεξής), ή και ρυθμίζοντας τα περιουσιακά θέματα – να μην επηρεάζεται όχι μόνο η τουρκοκυπριακή, αλλά και η ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία από ‘μόλυνση’ ενδεχομένως ή αλλοίωση, αν θέλετε, της πληθυσμιακής αναλογίας ώστε να ανατραπούν οι πλειοψηφίες που θα πρέπει να υπάρχουν στην κοινοτική βάση».

Ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα για το Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα επενδύει, πάντως, στο θέμα της εμπλοκής της Ε.Ε. και την εναρμόνισης της συμφωνίας με τις αρχές και τις αξίες της Ένωσης. Το έχει θέσει στους Ευρωπαίους και σε όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό, γεγονός που διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό και τους χειρισμούς της Λευκωσίας, που πάντα ευνοούσε την αναβαθμισμένη εμπλοκή της Ε.Ε. Όπως πληροφορούμαστε, υπάρχει εκ πρώτης όψεως συναίνεση στις ομάδες εργασίας να υπάρχει παρουσία εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ελέγχουν τη συμβατότητα των όσων συμφωνούνται με το κοινοτικό κεκτημένο.

Έρχεται με ιδέες στις αποσκευές του 

ΤΙΣ σκέψεις και ιδέες του για τον τρόπο εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό θα παρουσιάσει ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούγκερ κατά την επίσκεψή του, αυτή την εβδομάδα, στην Κύπρο. Ο κ. Γιούγκερ κατά την εδώ παρουσία του (15-18 Ιουλίου), θα πραγματοποιήσει χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα τους δει και μαζί το μεσημέρι της 16^ης Ιουλίου, σε εστιατόριο στη νεκρή ζώνη.

Ο κ. Γιούνκερ ενδεχομένως να ανακοινώσει  και τον απεσταλμένο του στο Κυπριακό. Αν και ο κ. Έσπεν Μπαρθ Άιντα έχει ανακοινώσει πως σύντομα αναμένεται να ανακοινωθεί ο ειδικός απεσταλμένος της Ένωσης, οι Βρυξέλλες δεν έχει ακόμη κουβεντιάσει το θέμα του ονόματος με τους εμπλεκόμενους. Ενδεχομένως να το πράξει ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ κατά την εδώ επίσκεψή του και να διαφανεί κατά πόσο προωθείται πολιτικό πρόσωπο ή τεχνοκράτης.

Χρειάζεται ακόμη χρόνος για διάνοιξη των οδοφραγμάτων

Τρεις τουλάχιστον μήνες, ίσως και περισσότερους,  χρειάζονται για να ανοίξουν και λειτουργήσουν τα δυο οδοφράγματα που έχουν συμφωνήσει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Μουσταφά Ακιντζί, δηλαδή της Δερύνειας και της Λεύκας-Απλικίου. Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε νέα συνάντηση της τεχνικής επιτροπής για τα οδοφράγματα, η οποία έχει εξετάσει προβλήματα και δυσκολίες που υπάρχουν. Υπάρχουν, όπως πληροφορούμαστε, αρκετά άλυτα ζητήματα, που εξετάζονται σε διάφορα επίπεδα.

Σε σχέση με το οδόφραγμα της Λεύκας-Απλικίου, θα πρέπει να υπάρξει διαπλάτυνση του δρόμου και να αρθεί ναρκοπέδιο το οποίο έχει στρώσει ο τουρκικός κατοχικός στρατός. Περαιτέρω θα πρέπει να απαντηθούν και τα εξής ζητήματα: Θα πρέπει να είναι ανοικτό 24 ώρες το οδόφραγμα της Λεύκας, άρα  περισσότερο προσωπικό να εργασθεί; Χρειάζεται να γίνεται και διέλευση αγαθών, γεγονός που θα επιβάλλει την παρουσία περισσοτέρων λειτουργών από υπηρεσίες; Αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να απαντηθούν καθώς, μεταξύ άλλων, υπάρχει και έλλειψη προσωπικού.

Σε ότι αφορά τη Δερύνεια, η τουρκική πλευρά ζητά να αλλάξει η όδευση. Δεν θέλει για κάποιους λόγους να χρησιμοποιηθεί ο υφιστάμενος δρόμος προς την Αμμόχωστο, καθώς όπως υποστηρίζει έχουν κτιστεί σπίτια. Αυτό σημαίνει νέα όδευση, έστω και μερικά μέτρα μακριά από τον υφιστάμενο δρόμο( αυτό σημαίνει περαιτέρω έξοδα). Ακόμη έγινε γνωστό ότι στην περιοχή της Δερύνειας, στην κατεχόμενη πλευρά, υπάρχουν ναρκοπέδια, τα οποία πρέπει να ξηλωθούν πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε άλλη εργασία.

Είναι προφανές πως υπάρχει αρκετή δουλειά να γίνει σε σχεδιασμό αλλά και με έργα πριν να λειτουργήσουν τα δυο αυτά οδοφράγματα, που η διάνοιξή τους έχει συμφωνηθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κ. Μουσταφά Ακιντζί.