7ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Αστικές λαϊκές μουσικές»

Η σημερινή συνάντηση της Οργανωτικής Επιτροπής παρουσία των Μέσων Μαζικής ενημέρωσης ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για το 7^ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Αστικές λαϊκές μουσικές»,

το οποίο οργανώνουν από κοινού το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων-Τμήμα Μουσικών Σπουδών σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας-Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, τον Δήμο Καρδίτσας σε συνεργασία με την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από τις 18-20 Οκτωβρίου 2019 στην Καρδίτσα.

Στην αρχή τον λόγο πήρε η Πρόεδρος του Κ.Ι.Λ.Ε. «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ»  Κοζιού Βασιλική, η οποία τόνισε τα παρακάτω:

Το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας τα τρία τελευταία χρόνια επέλεξε να ερευνήσει και να προβάλει ένα μεγάλο κεφάλαιο αυτό της αστικής λαϊκής μουσικής παράδοσης, σαν συνέχεια της μεγάλης και πολύχρονης ερευνητικής προσπάθειας, που αφορά στο δημοτικό τραγούδι. Ήδη τα μέλη της χορωδίας παραδοσιακής μουσικής και του χορευτικού τμήματος κατά τη διάρκεια των ετών από το 2017 έως σήμερα γνώρισαν πολλά για τις αστικές λαϊκές μουσικές  και τους αστικούς λαϊκούς χορούς με υπεύθυνες διδασκαλίας, αντίστοιχα, την εθνομουσικολόγο Σόνια Κοζιού και τη δασκάλα χορού Έφη Γιώτη. 

       Μέρος αυτής της δουλειάς παρουσιάσθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μέρες Παράδοσης 2018», οι οποίες είχαν ως κεντρικό άξονα την αστική λαϊκή μουσική παράδοση κάνοντας κοινωνούς και πολλούς συμπολίτες μας, με τους οποίους εδώ και πολλά χρόνια μοιραζόμαστε τις ίδιες ανησυχίες. Παρόντα στο τριήμερο αυτό  αφιέρωμα ήταν και πολλά άλλα χορωδιακά και χορευτικά σχήματα. 

       Στο πλαίσιο των τριήμερων αυτών εκδηλώσεων ο Απόλλωνας διοργάνωσε και μια πολύ όμορφη εκδήλωση με τίτλο «Ρεμπέτικος παράπλους. Από τη Σμύρνη στον Πειραιά. Η ιστορία του ρεμπέτικου τραγουδιού» με καλεσμένους έναν σημαντικό ρεμπετολόγο, τον  Πάνο Σαββόπουλο και το μουσικό σχήμα της Καρδίτσας «Το ρεμπέτικο».

       Η γνωριμία με τις αστικές λαϊκές μουσικές ολοκληρώνεται φέτος με το 7^ο Πανελλήνιο Συνέδριο το οποίο οργανώνουμε από κοινού με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων-Τμήμα Μουσικών Σπουδών και συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Θεσσαλίας-Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, τον Δήμο Καρδίτσας σε συνεργασία με την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Ν. Καρδίτσας και θα πραγματοποιηθεί στις 18, 19 και 20 Οκτωβρίου του 2019. Μέσα από τις εισηγήσεις πολλών πανεπιστημιακών δασκάλων, από όλα σχεδόν τα πανεπιστήμια της χώρας μας, αλλά και πολλούς άλλους ερευνητές πιστεύω πως θα καλύψουμε ένα μεγάλο μέρος γνώσεων, που αφορά στις «αστικές λαϊκές μουσικές».

        Η όλη προσπάθεια του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας θα επισφραγισθεί με τον τόμο των πρακτικών, ο οποίος θα εκδοθεί άμεσα και θα περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των εισηγητών του 7^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, μέσα απ’ τις οποίες τα μέλη και οι φίλοι μας θα πάρουν απαντήσεις στο ερώτημά τους «Μετά το δημοτικό τραγούδι τί;».

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο πρόεδρος 7^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου και καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων-Τμήμα Μουσικών Σπουδών Γεώργιος Κοκκώνης ο οποίος είπε τα παρακάτω: Οι αστικές λαϊκές μουσικές, τόσο ως καλλιτεχνικός όσο και ως πολιτισμικός «τόπος», άργησαν να απασχολήσουν την έρευνα, που μονοπωλήθηκε για μεγάλο διάστημα από τις αντίστοιχες της υπαίθρου. Το δημοτικό τραγούδι εννοήθηκε ως μία από τις ισχυρότερες συνιστώσες της νεοελληνικής ταυτότητας ήδη από τον 19ο αιώνα. Αντιθέτως, το αστικό λαϊκό συκοφαντήθηκε ως προϊόν επιμειξίας και περιθωρίου, που γρήγορα ταυτίστηκε με την ευτελή κερδοσκοπία. Με βαθιές ρίζες στις αστικές κουλτούρες του 19ου αιώνα, το είδος αυτό κυριάρχησε στον 20ό και διεκδίκησε το προσκήνιο της ελληνικής δισκογραφίας. Πολυσχιδή και ποικιλόμορφα, τα ελαφρά, τα σμυρναίικα, τα ρεμπέτικα, τα αρχοντορεμπέτικα, τα λαϊκά και τα σκυλάδικα, είναι οι μουσικές εκφράσεις πάνω στις οποίες καθρεπτίστηκαν οι κοινωνικές εξελίξεις και οι μετασχηματισμοί του αστικού χώρου. Μεταπολεμικά, κάποιες ομάδες διανοουμένων τους αναγνωρίζουν μια κάποια αυθεντικότητα, εγγεγραμμένη πάντα στο εθνικό αφήγημα. Η μουσική δημιουργία τα αξιοποιεί επιλεκτικώς, κυρίως μετά το 1960, ενώ η μεταπολίτευση τους δίνει νέα ώθηση, μέσω τάσεων αναβίωσης. Τα τελευταία 20 χρόνια αίρεται σιγά-σιγά ο αποκλεισμός τους από τα ακαδημαϊκά αμφιθέατρα. Το συνέδριο, δίνοντας βήμα σε μια πλειάδα παλιών και νέων ερευνητών που μελετούν από διαφορετικές αφετηρίες και με διαφορετικές προσεγγίσεις τις αστικές λαϊκές μουσικές, είναι ένα checkpoint της έρευνας γύρω από το ευρύ, αλλά εν πολλοίς άγνωστο ακόμα αυτό πεδίο.

Η πόλη της Καρδίτσας δεν επιλέχθηκε μόνο εξαιτίας της σύμπραξης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ», αλλά συγχρόνως ως πολιτισμικός τόπος με μεγάλη συμμετοχή στην εξέλιξη του αστικού λαϊκού. Και σε ένα δεύτερο επίπεδο, συμβολικό, ως μια πόλη εκπρόσωπος της Θεσσαλικής συνεισφοράς σε όλα τα είδη του αστικού λαϊκού: από τα καφέ-σαντάν και τα ρεμπέτικα μέχρι τα νεότερα λαϊκά ιδιώματα.

Πιστεύοντας βαθιά στον κοινωνικό ρόλο της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης και έρευνας, το συνέδριο στην πόλη της Καρδίτσας θα είναι και μια ωραία ευκαιρία πολιτιστικής αποκέντρωσης, ως εκδήλωση ανοικτή στο κοινό και συγχρόνως ένα βήμα σε μια πλειάδα νέων ερευνητών που θα συμμετέχουν σε αυτό.

Από τους παλαιότερους ερευνητές και ακαδημαϊκούς, θα συμμετέχουν στις εργασίες του συνεδρίου εθνομουσικολόγοι και κοινωνικοί ανθρωπολόγοι από τα πανεπιστήμια Αθηνών, Πάντειο, Ιόνιο, Ιωαννίνων και Θεσσαλίας, καθώς και έμπειροι με μεγάλο δημοσιευμένο έργο ερευνητές.

Την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, ημέρα Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, μετά τους χαιρετισμούς, θα επακολουθήσει συναυλία με τον Δημήτρη Μυστακίδη, ο οποίος θα παρουσιάσει την παράσταση «America» με θέμα το ρεμπέτικο στην Αμερική κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Εκ μέρους της Περιφέρειας Θεσσαλίας-Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας μίλησε ο Περιφερειακός σύμβουλος Κων/Νούσιος, ο οποίος στην τοποθέτησή του τόνισε τα παρακάτω: 

Το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο Απόλλων» συνεχίζει με συνέπεια και ήθος το πολύ σημαντικό του έργο, καταγράφοντας την πλούσια πολιτιστική παράδοση του τόπου μας, συστηματικά και επιστημονικά τεκμηριωμένα εδώ και χρόνια. 

Η Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας στέκεται και φέτος αρωγός σε πολιτιστικές εκδηλώσεις με κοινωνικές προεκτάσεις, ιδίως σε πρωτοβουλίες που πρεσβεύει ο Απόλλων,  ο οποίος δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στη διοργάνωση ημερίδων, εργαστηρίων και πανελλήνιων συνεδρίων έχοντας ως συνδιοργανωτές το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, την Περιφέρεια Θεσσαλίας, την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Καρδίτσας και τον Δήμο Καρδίτσας.

Το μουσικό συνέδριο με θέμα «Αστικές λαϊκές μουσικές» έρχεται να προστεθεί στην ιστορική θεματολογία που κάθε χρόνο εμπλουτίζεται και αισθανόμαστε τιμή και υπερηφάνεια για την συνεισφορά στην πολιτιστική μας κληρονομιά.

Θα ήθελα εκ μέρους της Π.Ε. Καρδίτσας να απευθύνω τα συγχαρητήριά μου στον «Απόλλωνα» που αποτελεί φάρο πολιτισμού, και προσωπικά στην κυρία Βάσω Κοζιού και να ευχηθώ καλή επιτυχία στο Συνέδριο. 

Θα ήθελα επίσης να καλέσω όλους τις Καρδιτσιώτισσες και τους Καρδιτσιώτες σε αυτό το τριήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων, για να τιμήσουμε έμπρακτα όλους εκείνους που υπηρετούν ακούραστα και µε προσήλωση τον στόχο της ανάδειξης, της διατήρησης και της διάδοσης του λαϊκού µας πολιτισμού, µε τη διοργάνωση ε πιστημονικών συνεδρίων και πολιτιστικών εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου.

 Παίρνοντας τον λόγο στη συνέχεια ο Σπάνιας Τέλης, Αντιδήμαρχος Δοικητικών Υπηρεσιών Δήμου Καρδίτσας είπε τα παρακάτω:

Εκ μέρους του Δήμου Καρδίτσας και του Δημάρχου θα ήθελα να συγχαρώ το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας για την πολύπλευρη και πολυποίκιλη προσφορά του στο πολιτιστικό γίγνεσθαι του τόπου μας και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του 7^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου, που είμαι σίγουρος ότι το κοινό της Καρδίτσας θα το αγκαλιάσει, όπως και όλες τις εκδηλώσεις του Απόλλωνα. Ο Δήμος Καρδίτσας υπόσχεται ότι θα στηρίξει το Συνέδριο, όπως εξάλλου στηρίζει και όλες τις εκδηλώσεις των συλλόγων που δρουν και προσφέρουν στα πολιτιστικά δρώμενα του Δήμου Καρδίτσας.

Η οργανωτική επιτροπή του Συνεδρίου παρέμεινε για να συζητήσεις τις τελευταίες οργανωτικές λεπτομέρειες.