Διαφάνεια και συλλογικότητα στη λειτουργία των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων

Χρ. Κατσαβριά:  “Με τους δημιουργούς, μας ενώνει η κοινή αντίληψη για τον πολιτισμό και το πολιτιστικό αγαθό”

Ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νέος νόμος για τα πνευματικά και τα συγγενικά δικαιώματα. Εξασφαλίζεται ο έλεγχος, η διαφάνεια και η λογοδοσία των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, μέσα από τη θεσμοθέτηση Εποπτικών Συμβουλίων, την αποφασιστική συμμετοχή των δημιουργών του πνεύματος και της τέχνης και τον περιορισμό των δαπανών τους στο 20% των εσόδων τους.

Στη σχετική συζήτηση στο Κοινοβούλιο κυριάρχησε το ζήτημα της προστασίας των δικαιωμάτων των δημιουργών μετά και από την αποκάλυψη του κολοσσιαίου σκανδάλου της ΑΕΠΙ, τη διενέργεια διαχειριστικού ελέγχου που διέταξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον Αύγουστο του 2015 και την τοποθέτηση Επιτρόπου.

Σε αυτά ακριβώς εστίασε την τοποθέτησή της και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Καρδίτσας κ. Χρυσούλα Κατσαβριά – Σιωροπούλου, το πλήρες κείμενο της οποίας έχει ως εξής:

«Η σημερινή συζήτηση για είναι αποκαλυπτική καθώς συγκρούονται δυο εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις.

Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της συντηρητικής αντιπολίτευσης της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ να ντύσουν με ευφυολογήματα το λόγο τους, η θέση τους είναι ξεκάθαρη:  να υποβαθμιστεί ο μόχθος του πνευματικού δημιουργού και του καλλιτέχνη και να αποξενωθεί από τον έλεγχο της εργασίας του. Είναι μια θέση την οποία υπηρέτησαν πιστά και με συνέπεια και  την έκαναν πολιτική πράξη για δεκαετίες. Τα απόνερα αυτής της πολιτικής ήρθαν στην επιφάνεια, ήδη από το 2011, με το κολοσσιαίο σκάνδαλο της ΑΕΠΙ.

Οι κατά τα άλλα λαλίστατοι βουλευτές της συντηρητικής αντιπολίτευσης, δεν βρήκαν ούτε μια λέξη να πούνε  για το νόμο  2121 του 1993, με τον οποίο νομιμοποιήθηκε η παράδοση της ΑΕΠΙ στη γνωστή οικογένεια –η οποία μέσα σε μια τετραετία πήρε αμοιβές 7.500.000 €, καθώς και η γιγάντωση της εκμετάλλευσης των δημιουργών. Βλέπετε, για τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αυτή ήταν μια «ορθή και οξυδερκής νομοθετική πρακτική». Επίσης, δεν βρήκαν ούτε μια λέξη  για την κυβερνητική τους απραξία στο άκουσμα των καταγγελιών για την ΑΕΠΙ από το 2011 μέχρι το 2015. Δεν βρήκαν όμως, ούτε μια λέξη για την καταψήφιση από τα κόμματά τους, της τροπολογίας με την οποία τοποθετήθηκε η Επίτροπος στην ΑΕΠΙ, μετά από τον διαχειριστικό έλεγχο που διέταξε τον Αύγουστο του 2015, ο τότε υπουργός Πολιτισμού κ. Νίκος Ξυδάκης. Κατά τα λοιπά, η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρονται για τη διαφάνεια, τον έλεγχο και τη λογοδοσία. Και όλως περιέργως, κόπτονται και για τη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τους δημιουργούς.

Βεβαίως,  όχι μόνο δεν ενδιαφέρονται για αυτή τη σχέση, αλλά αντίθετα, επιδιώκουν να την υπονομεύσουν με την επίκληση διαδικαστικών αιτιάσεων, με τεχνάσματα και συνεχή διαστρέβλωση των γεγονότων.

Ο κόσμος της τέχνης και του πνεύματος, οι υπηρέτες του πολιτισμού, γνωρίζουν πολύ καλά το παρελθόν και ποιοι έκαναν τα στραβά μάτια στο σφετερισμό του έργου τους. Και έχω την πεποίθηση ότι αναγνωρίζουν τις προσπάθειες της σημερινής κυβέρνησης να μπεί, επιτέλους, τάξη στο χώρο των δικαιωμάτων τους. Έτσι κι αλλιώς, μας ενώνει η κοινή αντίληψη για το πολιτιστικό αγαθό, για το πολιτιστικό δημιούργημα. Είναι εκείνη η αντίληψη που αρνείται την εμπορευματοποίηση του έργου και ενίοτε του ίδιου του δημιουργού του. Που αντιστέκεται στην αποξένωση του πνευματικού ή καλλιτεχνικού έργου από τον παραγωγό του.  

Η τεχνολογία  και η ταχύτητα που, εκτός των άλλων, ενσωματώνονται στην αγορά των πολιτιστικών αγαθών,  συνυπάρχει και με εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις οι οποίες είτε αντιστέκονται στην εμπορευματική εκμετάλλευση είτε επιδιώκουν και την πλήρη κατάργησή της.  Ωστόσο, ζούμε σε μια πραγματικότητα την οποία οφείλουμε να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη. Και επειδή πράγματι, ο δημιουργός και το έργο του βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής μας, εναρμονίζουμε την Κοινοτική Οδηγία με τις ρυθμίσεις που εισάγουμε για τα πνευματικά και τα συγγενικά δικαιώματα.

Η ουσία των ρυθμίσεων βρίσκεται αφενός, στη δυνατότητα των ίδιων των δημιουργών να ελέγχουν αποφασιστικά πλέον τους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης στους οποίους συμμετέχουν και, αφετέρου, στον περιορισμό των διοικητικών δαπανών αυτών των φορέων, στο 20% των εσόδων τους.  

Ο διάλογος που προηγήθηκε ήταν σε κάθε περίπτωση γόνιμος και ουσιαστικός. Παρά τη σφιχτή διαδικασία ψήφισης του παρόντος σχεδίου νόμου, όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς του πνεύματος και της τέχνης, είχαν τη δυνατότητα να εκφράσουν τις θέσεις και τις προτάσεις τους. Η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να συγκεραστούν τόσο οι απόψεις, όσο και τα συμφέροντα, που αρκετές φορές εμπλέκονται στο χώρο του πολιτισμού.

Η εξισορρόπηση των όποιων αντιθέσεων που εξασφάλισε η Υπουργός, η κ. Κονιόρδου, θεωρώ ότι είναι η καλλίτερη δυνατή βάση πάνω στην οποία μπορούν να θεμελιωθούν, από δω κι εμπρός, τα πνευματικά και τα συγγενικά δικαιώματα των δημιουργών.

Γιατί, είναι αλήθεια, τα δικαιώματα αυτά πρέπει να  χρηματοδοτούν την πνευματική δημιουργία,  να παρέχουν στον δημιουργό  τα αναγκαία οικονομικά οφέλη, να του επιτρέπουν να ζεί από το έργο του αλλά και να συνεχίσει να δημιουργεί».