ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟ

Στις 21 Μαρτίου τιμάται η Ημέρα Δασοπονίας και φέτος είναι η πρώτη φορά μετά από δασοκτόνα νομοσχέδια και αλλεπάλληλες κυβερνήσεις χωρίς πολιτική βούληση για την προστασία των δασών, που ελπίζουμε ότι κάτι θα αλλάξει.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι διεκδικούμε τη σύνταξη δασολογίου ως ένα από τα πρωτεύοντα εργαλεία για τη χάραξη και εφαρμογή ολοκληρωμένης δασικής πολιτικής. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Γιάννη Τσιρώνη, ότι θέτει προτεραιότητα του Υπουργείου την ολοκλήρωση και ανάρτηση των δασικών χαρτών γεμίζει ελπίδα τόσο εμάς όσο και το δασικό κόσμο, που γνωρίζει ότι χωρίς αυτό δεν μπορεί να πετύχει κανένα άλλο μέτρο για τη δασοπροστασία.
Παράλληλα, επειδή οι κίνδυνοι για τα δασικά οικοσυστήματα πάντα ελλοχεύουν με πρώτο και κυριότερο αυτόν των πυρκαγιών, οι Οικολόγοι Πράσινοι υποβάλλαμε ήδη στον Υπουργό ένα υπόμνημα με τις προτάσεις μας για την έγκαιρη πρόληψη και για την αντιμετώπισή τους. Οι προτάσεις μας αυτές, που εντάσσονται στις γενικότερες θέσεις μας για τη δασοπροστασία και τη χάραξη δασικής πολιτικής, έχουν προκύψει μετά από συστηματικές διαβουλεύσεις με τους αρμόδιους φορείς (εκπροσώπους δασικών υπαλλήλων, Πυροσβεστικό Σώμα, κ.λπ.) και επιστήμονες και έχουν κατατεθεί - μάταια - σε προηγούμενους υπουργούς τόσο του υπουργείου Περιβάλλοντος όσο και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Από αυτές, άλλες προτάσεις μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα, άλλες πρέπει να ληφθούν υπόψη στο γενικότερο σχεδιασμό για μακροπρόθεσμη εφαρμογή και αφορούν είτε ενέργειες του υπουργείου είτε ενέργειές του σε συνεργασία με άλλα υπουργεία.
Ο συνεκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων Φίλιππος Γκανούλης δήλωσε σχετικά: «Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε επανειλημμένα προκαλέσει το δημόσιο διάλογο για θέματα δασοπροστασίας και δασικής πολιτικής, καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις. Το κάναμε πάλι, ειδικά για το θέμα των δασικών πυρκαγιών, ελπίζοντας ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου αλλά και ο  Πρωθυπουργός, θα αντιμετωπίσουν αποφασιστικά τα αίτια υποβάθμισης των δασών, προτεραιότητα που συμπεριλαμβανόταν στην προεκλογική προγραμματική συμφωνία του με τους Οικολόγους Πράσινους. Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί».
Οι προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων, όπως κατατέθηκαν στον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό, από τη Θεματική Ομάδα των Οικολόγων Πράσινων για το Φυσικό Περιβάλλον και τη Βιοποικιλότητα:
Οι παρακάτω θέσεις εντάσσονται στις γενικότερες θέσεις μας για τη δασοπροστασία και τη χάραξη δασικής πολιτικής, όπως η σύνταξη και ολοκλήρωση δασολογίου, η στελέχωση των δασικών υπηρεσιών, κ.ά. Εστιάζουμε, όμως, σε αυτές που σχετίζονται ειδικότερα με το αντικείμενο των πυρκαγιών, τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπισή τους, και έχουν προκύψει μετά από συστηματικές διαβουλεύσεις με τους αρμόδιους φορείς (εκπροσώπους δασικών υπαλλήλων, Πυροσβεστικό Σώμα, επιστήμονες, κ.λπ.). Άλλες προτάσεις μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα, άλλες πρέπει να ληφθούν υπόψη στο γενικότερο σχεδιασμό για μακροπρόθεσμη εφαρμογή.
1.Καταρχήν, πάγια θέση μας είναι η επένδυση πόρων στην πρόληψη, που όπως έχει αποδειχθεί επανειλημμένως, είναι πολύ πιο αποτελεσματική και σοφή πολιτική από την εκ των υστέρων αποζημίωση και προσπάθεια αποκατάστασης, μιας και στο πραγματικό κόστος της ζημιάς που έχει προκληθεί από τις πυρκαγιές συμπεριλαμβάνεται η οικονομική ζημιά που προκαλείται από τη στέρηση των οικολογικών υπηρεσιών που προσφέρει το δάσος σε τοπικό και ευρύτερο επίπεδο, αλλά και το κόστος αποκατάστασης των πυρόπληκτων κοινωνιών. Οι πόροι για την επένδυση στην πρόληψη μπορούν να βρεθούν από το Πράσινο Ταμείο, που τώρα δεσμεύεται για το δημόσιο χρέος, καθώς και από τα Ταμεία Συνοχής, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που προορίζονται για την πρόληψη και διαχείριση κινδύνων και για την αποκατάσταση πληγεισών περιοχών.
2.Μέρος των πόρων της χρηματοδότησης για την πρόληψη πρέπει να διοχετευτεί στις δασικές υπηρεσίες για τη δημιουργία της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής, αλλά και στο Πυροσβεστικό Σώμα για την κάλυψη των αναγκών σε εξοπλισμό.
3.Οι ουσιαστικές προληπτικές ενέργειες, βέβαια, είναι η σωστή διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων και η έγκαιρη υλοποίηση αντιπυρικών έργων με έμφαση στη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών από τα δασαρχεία, στη σηματοδότηση των δασικών δρόμων και στις έγκαιρες επεμβάσεις διαχείρισης της καύσιμης ύλης σε κρίσιμες περιοχές. Αυτά απαιτούν ενισχυμένη δασική υπηρεσία για αυτό προτείνουμε:
3.1.  Άμεση στελέχωση των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών με επιστημονικό προσωπικό (δασολόγους, δασοπόνους και δασοφύλακες).
3.2.  Άμεση προκήρυξη θέσεων και πρόσληψη δασεργατών και όσων εποχικών δασολόγων – δασοπόνων κριθεί αναγκαίο πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, ώστε να πραγματοποιηθούν άμεσα τα παραπάνω.
4.Απαραίτητη είναι η συμβολή της Δασικής Υπηρεσίας στη διαμόρφωση σχεδίων αντιμετώπισης πυρκαγιών και η πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων – σεναρίων σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα και τους ΟΤΑ.
5.Αναγκαία κρίνουμε την εκπόνηση ειδικού σχεδίου πυροπροστασίας των ορεινών δασών ελάτης, δασών πολύτιμων για τη διαχείριση των νερών, το τοπικό κλίμα, τη βιοποικιλότητα και τη λειτουργία τους ενάντια στην ερημοποίηση, που ενώ άλλοτε καίγονταν σπάνια, τα τελευταία χρόνια θρηνούμε αρκετά από αυτά, καθώς καίγονται ανεξέλεγκτα και δεν μπορούν να αναγεννηθούν.
6.Ομοίως, η αξιοποίηση στελεχών της Δασικής Υπηρεσίας για την επιμόρφωση των στελεχών του Πυροσβεστικού Σώματος σε θέματα συμπεριφοράς και αντιμετώπισης της δασικής πυρκαγιάς, αλλά και σε θέματα τοπικών δασικών οικοσυστημάτων (γεωγραφία της περιοχής, είδη βλάστησης, κ.ά.), ειδικά έως ότου ρυθμιστεί το θέμα της εκπαίδευσης Πυροσβεστών από την Πυροσβεστική Ακαδημία, της οποίας την ίδρυση κρίνουμε απαραίτητη.
7.Κρίνουμε αναγκαίες τις αυξημένες περιπολίες στο έδαφος με συμμετοχή του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας με βάση το χάρτη πρόγνωσης κινδύνου πυρκαγιάς.
8.Επειδή η δασοπροστασία είναι υπόθεση όλων μας, απαραίτητη κρίνουμε την υλοποίηση έντονης και ποιοτικής εκστρατείας ενημέρωσης των πολιτών για την πρόληψη των πυρκαγιών, τη συμμετοχή τους στην κατάσβεση και την ασφάλειά τους.
9.Με το ίδιο σκεπτικό, αλλά και επειδή θεωρούμε τη δασοπονία απαραίτητη στην ποιοτική παραγωγική ανασυγκρότηση της υπαίθρου, αφού μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία απασχόλησης και τοπικής οικονομίας, το υπουργείο θα πρέπει να δώσει κίνητρα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας με δασικό αντικείμενο (πχ αξιοποίηση δασικής βιομάζας, δασικός τουρισμός, κ.ά.). Και επειδή τα δάση ως δημόσιος φυσικός πόρος δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από ιδιώτες, προτείνουμε τη δημιουργία συνεταιριστικών σχημάτων ή Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, που θα εργάζονται στο δάσος και ταυτόχρονα θα φροντίζουν για την προστασία του ως πόρο απαραίτητο για την επαγγελματική τους βιωσιμότητα.
10.Το ανθρώπινο κεφάλαιο στις τοπικές κοινωνίες και οι εθελοντικές ομάδες πυροπροστασίας πρέπει να αξιοποιηθούν, αφού όμως τους δοθεί κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμός. Προτείνουμε, επίσης, τη δημιουργία νέου νομοθετικού πλαισίου ικανού και σύγχρονου για τις εθελοντικές ομάδες πυροπροστασίας, πυρόσβεσης, πρώτων βοηθειών και διάσωσης, την παροχή ασφαλιστική τους κάλυψης, την υποχρεωτική πιστοποίησή τους με ενιαίο πρωτόκολλο εκπαίδευσης από διεθνείς οργανισμούς, την καταγραφή τους σε μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και την ένταξή τους στο σύστημα πολιτικής προστασίας της χώρας. Η τακτική αξιολόγηση των ομάδων και η αναθεώρηση του μητρώου της είναι απαραίτητη για τον αποτελεσματικό συντονισμό σε έκτακτα περιστατικά, καθώς και για την ορθή κατανομή πόρων προς αυτές.
11.Τέλος, απαραίτητο είναι το κλείσιμο όλων των ανεξέλεγκτων χωματερών, η ύπαρξη των οποίων έχει, εκτός των άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την πρόκληση πυρκαγιών, πολλές από τις οποίες εξελίσσονται σε δασικές.
Σε δεύτερο επίπεδο:
1.Πάγιο αίτημά μας είναι η δημιουργία Ενιαίου Φορέα Δασοπυρόσβεσης, στον οποίο θα συνεργάζονται όλες οι εμπλεκόμενες με τη δασοπυρόσβεση υπηρεσίες (Δασική, Πυροσβεστική, Πολιτική Προστασία) κάτω από ένα σαφώς ορισμένο πλαίσιο αρμοδιοτήτων και με υποχρεωτική εκπαίδευση όλων των υπαλλήλων για την άμεση επέμβασή τους και την αποτελεσματική κατάσβεση των πυρκαγιών.
2.Η αυστηρή τήρηση της νομοθεσίας και το σαφές νομοθετικό πλαίσιο.
3.Η αειφορική διαχείριση των βοσκοτόπων.
4.Η αξιοποίηση της τεχνολογίας για τον εντοπισμό και την πορεία εξέλιξης μιας πυρκαγιάς, ο   εκσυγχρονισμός των χαρτογραφικών δεδομένων και η δημιουργία ψηφιακών χαρτών στους οποίους θα έχουν πρόσβαση τα πεζοπόρα τμήματα και το προσωπικό που επανδρώνει τα οχήματα του Πυροσβεστικού Σώματος.
5.Η συστηματική παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα των πολιτικών προστασίας των δασών, πρόληψης πυρκαγιών και έγκαιρης κατάσβεσής τους. Στον τομέα αυτό θα ήταν χρήσιμη η ανταλλαγή εμπειριών και η μόνιμη συνεργασία σε μεσογειακό επίπεδο μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Κύπρου, Τουρκίας και Πορτογαλίας αλλά και με τις Βαλκανικές χώρες. 
Σε συνεργασία με άλλα υπουργεία, είναι αναγκαία:
 
1.Η εργασιακή αποκατάσταση των εποχικών δασοπυροσβεστών με ένταξή τους σε σταθερό εργασιακό καθεστώς. Η εμπειρία που έχουν αποκομίσει οι δασοπυροσβέστες θα αποτελέσει πολύτιμο πλεονέκτημα σε κάθε προσπάθεια οργάνωσης της δασοπροστασίας.
2.Η ενίσχυση των πεζοπόρων τμημάτων με ανάλογη διάθεση κονδυλίων και στελέχωση σε προσωπικό, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως Δασοκομάντος, η ενίσχυση του Πυροσβετικού Σώματος με νέο τεχνικό εξοπλισμό και όλα τα απαραίτητα μέσα για την (αυτο)προστασία των πυροσβεστών και δασοπυροσβεστών, η αντικατάσταση των παλαιών οχημάτων, που καθίστανται ασύμφορα στη συντήρηση και επικίνδυνα στη χρήση τους, η ενίσχυση με ευέλικτα μηχανήματα οδοποιίας και ερπυστριοφόρα οχήματα πυρόσβεσης, ικανά να δημιουργούν άμεσα διόδους πρόσβασης στην εστία της φωτιάς ή ζώνες χρήσης αντιπύρ, η λειτουργία πομπού για την εκπομπή σήματος κινδύνου στο επιχειρησιακό κέντρο στην περίπτωση που κάποιο όχημα κινδυνεύει, η εκπαίδευση των πυροσβεστών στο νέο εξοπλισμό και στις τεχνικές επιβίωσης στο μέτωπο της πυρκαγιάς.
3.Η θέσπιση του δόγματος της άμεσης προσβολής της εστίας φωτιάς, εντός 10 - 15 λεπτών από τον εντοπισμό της, καθώς και άρση της απαγόρευσης χρήσης αντιπύρ. Για τον άμεσο εντοπισμό εστιών προτείνουμε την εγκατάσταση και λειτουργία εκτεταμένου δικτύου επανδρωμένων πυροφυλακείων και αυτόματων ψηφιακών συστημάτων εντοπισμού θερμικών εστιών και καπνού.
4.Τα εναέρια μέσα να αποτελούν υποστηρικτική επιχειρησιακή δράση και όχι κύρια που είναι σήμερα. Απαιτείται η χρήση μικρών επίγειων και εναέριων μονάδων ταχείας πυρόσβεσης (τύπου PZL και μικρών ελικοπτέρων), που θα κατανέμονται στο χώρο με χρήση  GIS για την άμεση προσβολή των εστιών πυρκαγιάς.
5.Την ίδρυση Πυροσβεστικής Ακαδημίας, Πανεπιστημιακού Επιπέδου. Στις σπουδές θα περιλαμβάνονται και κύκλοι σπουδών για τη Δασοπυρόσβεση, με πρακτική εκπαίδευση σε δασικές πυρκαγιές, σύγχρονες τεχνολογίες εντοπισμού πυρκαγιάς, μοντέλα ανάπτυξης, κ.ά.. Στόχος είναι η εκπαίδευση των νέων πυροσβεστών να τεθεί σε επιστημονικές βάσεις.