Β. Αποστόλου: Ανακατανομή πόρων του ΠΑΑ, ένταξη όλων των νέων γεωργών και ενίσχυση των μικρών εκμεταλλεύσεων

Ομιλία Υπουργού ΑΑ&Τ στη Συνεδρίαση της 5^ης  Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης
2014-2020, στη Χαλκίδα
 
Στην σημαντική πρόοδο και επιτυχή εφαρμογή του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου, μιλώντας σήμερα στη Συνεδρίαση της 5^ης Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, που πραγματοποιείται στη Χαλκίδα.
 
Ο Υπουργός τόνισε χαρακτηριστικά  πως βασικά στοιχεία της πολιτικής του ΥΠΑΑΤ και της Κυβέρνησης είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και η προσέλκυση επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, που αποτελούν, όπως είπε, προτεραιότητες που βρίσκονται στο επίκεντρο του αναπτυξιακού σχεδιασμού του ΥΠΑΑΤ και συνιστούν μαζί με τους στόχους της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων και της ισόρροπης ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών,  τις κύριες στρατηγικές επιλογές της πολιτικής του υπουργείου για την παραγωγική ανάταξη της χώρας.
Ο κ. Αποστόλου αναφέρθηκε επίσης στην προωθούμενη τροποποίηση του ΠΑΑ με την οποία ανακατανέμονται πόροι 300 εκατ. ευρώ, μέσω των οποίων θα εξασφαλιστεί η ένταξη στο πρόγραμμα όλων των νέων γεωργών που πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης και θα ενισχυθεί η βιωσιμότητα των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. 
 
Ακολουθεί ολόκληρη η Ομιλία του Υπουργού:
 
«Κυρίες και Κύριοι,
αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά για μένα να χαιρετίζω σήμερα, εδώ στη Χαλκίδα και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας τις εργασίες της 5^ης Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Και ο λόγος είναι διπλός, αφενός γιατί  οι Επιτροπές Παρακολούθησης του ΠΑΑ είναι πάντα μια πολύ καλή ευκαιρία να επικοινωνούμε και να επικαιροποιούμε τη στενή και δημιουργική εταιρική μας σχέση και αφετέρου γιατί  η σημερινή συνάντησή μας φιλοξενείται στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Χαλκίδα και τον νομό Ευβοίας.
 
Έχω επανειλημμένα αναφερθεί, στις τακτικές μας κυρίως συναντήσεις στα πλαίσια των Επιτροπών την τελευταία τριετία, ότι η αναπτυξιακή διαδικασία είναι μια υπόθεση που αφορά όλους μας και χαίρομαι όταν βλέπω στο ίδιο τραπέζι να κάθονται και να συνομιλούν όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές που με τον ένα ή τον άλλον τρόπο συμμετέχουν και συμβάλλουν στην πρόοδο του πρωτογενή μας τομέα και στην ανάπτυξη των αγροτικών μας περιοχών. 
 
Και η πρόοδος αυτή είναι κάτι που κύρια αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ένα πρόγραμμα που η εξυπηρέτηση των στόχων του και η επιτυχής εφαρμογή του μέχρι σήμερα αποτελούν τον πιο ουσιαστικό και χαρακτηριστικό δείκτη για την προσπάθεια που όλοι μας καταβάλλουμε τα τελευταία χρόνια για την παραγωγική ανάταξη και ανασυγκρότηση της χώρας μας μετά την πολυετή κρίση.   
 
Θα ήθελα να σταθώ λοιπόν σε ορισμένα βασικά στοιχεία της πολιτικής μας, τα οποία προωθούμε μέσα από το ΠΑΑ και που πιστεύω αποτελούν σημαντικούς παράγοντες επιτυχίας της προσπάθειας αυτής.
Και αναφέρομαι συγκεκριμένα στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, προτεραιότητες που βρίσκονται στο επίκεντρο του αναπτυξιακού μας σχεδιασμού και συνιστούν μαζί με τους στόχους της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων και της ισόρροπης εδαφικής ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών  τις κύριες στρατηγικές προτεραιότητες της πολιτικής του Υπουργείου μας για την αγροτική ανάπτυξη.   
Ειδικά η στήριξη της επιχειρηματικότητας και η ενθάρρυνση επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα αποτελούν τομείς πολιτικής που συμβάλλουν διπλά στην αναπτυξιακή διαδικασία, τόσο  μέσω της τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στις αγροτικές περιοχές, όσο και  μέσω της συνεισφοράς τους στην κοινωνική συνοχή των περιοχών αυτών. 
Διαγνώσαμε έγκαιρα την οικονομική και κοινωνική δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί στους δύο αυτούς τομείς πολιτικής και αναλάβαμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, στη κατεύθυνση ενεργοποίησης μέτρων σημαντικής χρηματοδοτικής βαρύτητας που υπηρετούν τους συγκεκριμένους αναπτυξιακούς στόχους. 
 
Το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε και η δυναμική που αναπτύσσεται δικαίωσε τις επιλογές μας να προκηρύξουμε τα μέτρα των σχεδίων βελτίωσης και της μεταποίησης με το σύνολο των διαθέσιμων πόρων του ΠΑΑ, αλλά και την απόφασή μας να ενισχύσουμε με επιπλέον πόρους, μέτρα όπως αυτό της πρώτης εγκατάστασης νέων στο πρωτογενή τομέα. 
 
Είναι πολύ σημαντικό για εμάς αλλά θεωρώ και για το σύνολο της ευρωπαϊκής γεωργίας να επενδύσουμε στην ηλικιακή ανανέωση και αναδιάρθρωση του τομέα, όπως επανειλημμένα και ο ίδιος ο Επίτροπος Γεωργίας έχει τονίσει αλλά και στο σχεδιασμό της νέας ΚΑΠ έχει αναδειχθεί. 
 
Όπως λοιπόν θα έχετε ήδη δει στην προτεινόμενη τροποποίηση του ΠΑΑ, πρόκειται να διαθέσουμε, μέσω ανακατανομής πόρων, συνολικά 300 εκ. € για την έγκριση όλων των νέων γεωργών που πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα και ανέρχονται σε περίπου 16.000, ενώ ταυτόχρονα θα κατευθύνουμε επιπλέον πόρους για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων στο αντίστοιχο μέτρο του ΠΑΑ. 
 
Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και οι επενδύσεις όμως προϋποθέτουν ενθάρρυνση των συνεργασιών, ισχυρούς και ζωντανούς δίαυλους επικοινωνίας μεταξύ ερευνητικής κοινότητας και παραγωγικού ιστού, για την προώθηση της καινοτομίας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. 
 
Για το σκοπό αυτό επενδύουμε σημαντικούς πόρους μέσα από το σχετικό μέτρο του ΠΑΑ που προκηρύξαμε πρόσφατα και καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συμμετάσχουν καταθέτοντας τα επιχειρησιακά τους σχέδια. 
Η επιτυχία του συγκεκριμένου εγχειρήματος θα κρίνει πολλά για το μέλλον του πρωτογενή μας τομέα αλλά και του αγροδιατροφικού μας συστήματος συνολικότερα. 
Σε συνδυασμό μάλιστα με την ανάπτυξη του εθνικού συστήματος παροχής γεωργικών συμβουλών μπορούν να αποτελέσουν τις βασικές δομές στήριξης της παραγωγικής ανασυγκρότησης του πρωτογενή τομέα στη χώρα.
Τη σπουδαιότητα των δύο αυτών βασικών δομών για την καινοτομία και τις γεωργικές συμβουλές έχει αναδείξει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα προτεινόμενα σχέδια κανονισμών για την νέα ΚΑΠ, θεωρώντας τες ως βασικά προαπαιτούμενα για την ενίσχυση των όποιων επενδυτικών και άλλων πρωτοβουλιών.
Και  γι’ αυτή τη νέα ΚΑΠ από τώρα προετοιμαζόμαστε για να εξασφαλίσουμε τους απαραίτητους πόρους και τις προϋποθέσεις που ορθά θα την υπηρετήσουν .
 
Φίλες και φίλοι,
Η σημαντική πρόοδος που έχει καταγράψει το ΠΑΑ μέχρι σήμερα, με όρους τόσο συνεισφοράς του στην υπηρέτηση των στρατηγικών στόχων πολιτικής που έχουμε θέσει για την αγροτική ανάπτυξη αλλά και σε όρους συνεισφοράς του στη χρηματοδότηση των στόχων αυτών, επιβεβαιώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι με συστηματική και εντατική προσπάθεια όλων μας μπορούμε να πετύχουμε, μπορούμε να αλλάξουμε και να δημιουργήσουμε οι ίδιοι τις συνθήκες και τις προοπτικές για ένα καλύτερο μέλλον.  
Γιατί η ανάπτυξη δεν είναι ευθύνη της πολιτείας μόνο, των δημοσίων ή των ιδιωτικών φορέων αποσπασματικά, αλλά συλλογική υπόθεση όλων μας, και η σημερινή μας συνάντηση το επιβεβαιώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ενημερωτικό Σημείωμα για την απορρόφηση του ΠΑΑ και τον προγραμματισμό προκηρύξεων Μέτρων του Προγράμματος για τους επόμενους μήνες
 
Η απορρόφηση της κοινοτικής συνδρομής στον νέο ΠΑΑ με τις μέχρι σήμερα πληρωμές, έχει ξεπεράσει το 33,5 % μαζί με τους πόρους της προκαταβολής (31,18 % χωρίς προκαταβολή)  που έχουν εισρεύσει στη χώρα.
Με αυτές τις επιδόσεις:

• το ΠΑΑ υπερκάλυψε το στόχο του ΕΣΠΑ, συνεισφέροντας με το μεγαλύτερο ποσό απορρόφησης πόρων στο ΠΔΕ και κατ΄ επέκταση εισροής κοινοτικών πόρων στη χώρα μεταξύ των 20 επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.
• το ΠΑΑ ξεπέρασε τον κοινοτικό μέσο όρο απορρόφησης πόρων, παρά την καθυστέρηση έγκρισής του κατά ένα χρόνο σε σχέση με τα προγράμματα των λοιπών κρατών μελών, και μάλιστα είναι δεύτερο ως προς το ρυθμό αύξησης πληρωμών μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ε.Ε.
• έχει υπερκαλυφθεί ήδη από το 2017 ο κανόνας ν+3 και για το έτος 2018, ενώ έχει ήδη καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της υποχρέωσης πληρωμών και για το έτος 2019.
• Οι πληρωμές του ΠΑΑ στην τριετία 2015-2017 είναι οι υψηλότερες  κατ΄ έτος της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.

 
Ο προγραμματισμός των προκηρύξεων των Μέτρων του ΠΑΑ που αφορά τους προσεχείς μήνες έχει ως εξής:

•  «Εναλλακτική καταπολέμηση ζιζανίων στους ορυζώνες» ύψους 15.000.000 ευρώ.
•  «Εφαρμογή της μεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης των μικρολεπιδοπτέρων (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ)» του Μέτρου 10 του ΠΑΑ 2014-2020, ύψους 20.000.000 ευρώ.
• Διατήρηση απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων ύψους 38 εκατ. ευρώ.
• Οι δράσεις της βιολογικής γεωργίας, ύψους 100 εκατ. €.
• Δράσεις μετάδοσης γνώσεων και ενημέρωσης 12 εκατ. ευρώ.
• Οι λοιπές δημόσιες και οι ιδιωτικές επενδύσεις από τα προγράμματα CLLD/LEADER, με την ολοκλήρωση της αναμόρφωσής τους από τις ΟΤΔ.

 
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με το παρελθόν αποτελεί  στρατηγική επιλογή στην υλοποίηση του νέου Προγράμματος η συνεργασία του ΥΠΑΑΤ με τις Περιφέρειες της χώρας, εκχωρώντας σε αυτές σημαντικές αρμοδιότητες αλλά και πόρους που ξεπερνούν το 37% των πόρων του ΠΑΑ, ενώ για την υποστήριξη της διοικητικής επάρκειας των υπηρεσιών των Περιφερειών εκχωρήθηκε τεχνική βοήθεια ύψους 8 εκ. € περίπου.
Τέλος και σε συνέχεια σχετικών διαβουλεύσεων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δρομολογήθηκε συνεργασία για την εκπόνηση της κανονιστικά προβλεπόμενης ex ante μελέτης για την ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων στο πλαίσιο του ΠΑΑ, μελέτη η οποία ολοκληρώθηκε.
 
 
Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014-2020 έχουν προκηρυχθεί:

1. Σχέδια Βελτίωσης, προκηρύχθηκε με πόρους 316 εκ. €.
2. Ομάδες Παραγωγών, προκηρύχθηκε με πόρους 25 εκ. €.
3. Δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές όπως

α) αγροτική οδοποιία, προκηρύχθηκε με 40 εκ. € ενώ υπερδεσμεύτηκαν διπλάσιοι πόροι για την ικανοποίηση των αιτημάτων,
β) εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα. Το μέτρο προκηρύχθηκε με 180 εκ. € για τα μεγάλα έργα, ενώ αναμένεται απάντηση της ΕΝΠΕ για την έκδοση απόφασης κατανομής πόρων ύψους 120 εκ. € για τα μικρότερα από 2,2 εκ. € έργα που εκχωρούνται στις Περιφέρειες.

1. Συνεργασία – καινοτομία. Το μέτρο προκηρύχθηκε με πόρους 64 εκ. €. Έχουμε ξεκινήσει από κοινού με τις Περιφέρειες, εκτεταμένη διαβούλευση, με εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα (έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε ΑΜΘ, Δυτική Ελλάδα, Κρήτη, Β. Αιγαίο, Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο).
2. Μεταποίηση αγροτικών προϊόντων (δράσεις 4.2.1 και 4.2.2) προκηρύχθηκε με 150 εκ. € και εκδήλωση αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος που έφτασε τα 600 εκ. €.
3. Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία, προκηρύχθηκε με 443 εκ. Με τροποποιήσεις στα κριτήρια ένταξης επαναπροκηρύξαμε τη Βιολογική Κτηνοτροφία με 218 εκ. €, ενώ θα ακολουθήσει και η 2^η πρόσκληση για τη Βιολογική Γεωργία με 100 εκ. €.
4. Γενετικοί Πόροι στη κτηνοτροφία προκηρύχθηκε με 17 εκ. € για την ένταξη φορέων αναπαραγωγής καθαρών φυλών καθώς και Ομάδων Παραγωγών και συνεταιρισμών.
5. Νέοι Γεωργοί προκηρύχθηκε με 241 εκ. €. Εγκρίθηκαν σε πρώτη φάση 10.000 υποψήφιοι στους οποίους και καταβλήθηκε η α΄ δόση ενίσχυσης, ενώ εξασφαλίσαμε και τους πόρους για την ένταξη όλων των επιλαχόντων  της 1^ης πρόσκλησης. Ταυτόχρονα, δημοσιεύθηκε και η 2η πρόσκληση του μέτρου με 27 εκ. €. Συνολικά θα δεσμευτούν 300 εκ. € για την ένταξη 16.000 περίπου νέων γεωργών.
6. Κατάρτιση Νέων Γεωργών προκηρύχθηκε με 10,2 εκ. € Ήδη ολοκληρώθηκε από τον ΕΛΓΟ η κατάρτιση 12.000 οφελουμένων, ώστε να διασφαλιστεί η επαγγελματική ικανότητα και επάρκεια των νέων απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα.
7. Μείωση της νιτρορύπανσης από γεωργική δραστηριότητα προκηρύχθηκε με 200 εκ. €. Και στο μέτρο αυτό λόγω αυξημένου ενδιαφέροντος με αιτήσεις που  έφτασαν στα 600 εκ. € προχωρούμε σε υπερδέσμευση της τάξης του 30% (60 εκ. € επιπλέον).
8. Comfusio προκηρύχθηκε με 15 εκ. € (εφαρμογή της μεθόδου παρεμπόδισης σύζευξης των μικρολεπιδοπτέρων). Ήδη προδημοσιεύτηκε η 2^η πρόσκληση για μηλοειδή-ροδάκινα ύψους 20 εκ. €.
9. Εναλλακτική καταπολέμηση ζιζανίων στους ορυζώνες. Προδημοσιεύτηκε με 15 εκ. € με στόχο τη μείωση της χρήσης των χημικών ζιζανιοκτόνων στους ορυζώνες.
10. Επενδύσεις αντιχαλαζικής προστασίας, το οποίο προκηρύχθηκε με 12,5 εκ. €.
11. Εξισωτική αποζημίωση με προκηρύξεις 716 εκ. € αθροιστικά για τα έτη 2016, 2017 και 2018, για τη στήριξη της γεωργικής δραστηριότητας στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας.
12. Δημόσιες επενδύσεις μέσω του LEADER, οι οποίες προκηρύσσονται από τις ΟΤΔ σε συνέχεια της έγκρισης των τοπικών προγραμμάτων (με δημόσια δαπάνη 322 εκ. € για το ΠΑΑ και 54 εκ. € για το ΕΠΑλΘ) με πολυταμειακό και πολυτομεακό χαρακτήρα, ενώ θα ακολουθήσουν σύντομα και οι ιδιωτικές επενδύσεις. Επιπλέον, επαναπροκηρύχθηκε με 20 εκ. € το LEADER για περιοχές που δεν έχουν πρόγραμμα (πχ Ιόνια νησιά/Κεφαλονιά και Ζάκυνθος).

Μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί 34 προσκλήσεις για δημόσιες επενδύσεις από το CLLD: Αιτωλικής, Αχαΐας, Βορείου Πελοποννήσου, Δράμας, Δυτικής Μακεδονίας, Δωδεκανήσου, Σερρών, Ηρακλείου, Καβάλας, Καστοριάς, Κιλκίς, Λασιθίου, Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Ηπείρου, Νοτίου Ηπείρου, Ολυμπίας, Πάρνωνα, Πέλλας, Ροδόπης, Φθιώτιδας, Χαλκιδικής, Ορεινού Μυλοποτάμου -  Μαλεβιζίου, Δημοσυνεταιριστικής Εταιρείςα "ΕΒΡΟΣ", Νήσων Αττικής, Ελικώνα– Παρνασσού, Βορείου Έβρου, Λέσβου, Χίου, Στερεάς Ελλάδας, Πιερικής, Τριχωνίδας, Μεσσηνίας, Φωκικής, Κρήτης ύψους 57.267.300 ευρώ.
Το σύνολο της δημόσιας δαπάνης των μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020 που έχουν προκηρυχθεί ανέρχεται σε  3.010.885 εκ. € και αντιστοιχεί στο 53,36% του Προγράμματος.