ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΜΒΑΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Μαγνησίας ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς της Π.Ε. Λάρισας για τις απαραίτητες ενέργειες αποτελεσματικής φυτοπροστασίας της βαμβακοκαλλιέργειας.
 
1. Στόχοι
1.1 Η ενημέρωση των βαμβακοπαραγωγών για την αποτελεσματική φυτοπροστασία σε πραγματικό καλλιεργητικό χρόνο.
1.2 Η έγκαιρη ενημέρωση που αφορά τη χρονική περίοδο της εμφάνισης των πρώτων χτενιών και την οργάνωση αποτελεσματικής αυτοάμυνας κάθε βαμβακοφυτείας για όλη την καλλιεργητική περίοδο.
1.3 Η τακτική παρακολούθηση κάθε βαμβακοχώραφου και σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα, να εφαρμόζονται οι συγκεκριμένες καλλιεργητικές πρακτικές φυτοπροστασίας στο σωστό χρόνο, όπως παρακάτω περιγράφονται κατά περίπτωση.
 
2. Διαπιστώσεις
Αυτή την εποχή τα βαμβακόφυτα βρίσκονται στο στάδιο σχηματισμού των πρώτων χτενιών. Από τις επιτόπιες επισκέψεις γεωπόνων της υπηρεσίας μας διαπιστώνεται ότι οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν το δεύτερο 15ήμερο Μαΐου, δεν βοήθησαν την ανάπτυξη των βαμβακόφυτων με αποτέλεσμα την οψίμιση της παραγωγής περίπου κατά μία βδομάδα σε σχέση με τα δεδομένα προηγούμενων ετών στην Π.Ε. Λάρισας.
Επίσης, μέχρι στιγμής δεν έχουν διαπιστωθεί ανησυχητικοί πληθυσμοί άλλων εχθρών (αφίδες, θρίπας, λύγκος, ακάρεα κ.α.).
 
3. Συστάσεις – καλλιεργητικές πρακτικές
Η Υπηρεσία μας συστήνει στους βαμβακοπαραγωγούς να εφαρμόζουν ορθολογική αζωτούχο λίπανση και άρδευση (ποσότητα νερού και αριθμός αρδεύσεων) και να εφαρμόζουν καλλιεργητικά μέτρα που αποσκοπούν στην πρωίμιση της παραγωγής.
Επισημαίνεται στους βαμβακοκαλλιεργητές, ότι στα αρχικά στάδια, οι εντομολογικές προσβολές και ιδιαίτερα αυτές από το πράσινο σκουλήκι είναι συνήθως τοπικές και περιορισμένης έκτασης, γεγονός που σημαίνει, ότι ακόμη και στο ίδιο βαμβακοχώραφο, το ποσοστό προσβολής από το έντομο μπορεί να διαφέρει σημαντικά από σημείο σε σημείο. Γι’ αυτό το λόγο, η ανάγκη για χημική επέμβαση πρέπει να εκτιμάται προσεκτικά σε επίπεδο κάθε χωραφιού, καθώς στην παρούσα χρονική περίοδο εγκαθίστανται τα ωφέλιμα έντομα στις βαμβακοκαλλιέργειες, που η εξόντωσή τους είναι δυνατόν να οδηγήσει σε δευτερογενείς εξάρσεις τετράνυχου, αφίδων ή άλλων εντομολογικών εχθρών.
Συστήνεται στους παραγωγούς από το επόμενο διάστημα να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα και να επιθεωρούν τακτικά τις βαμβακοφυτείες τους προκειμένου να διαπιστώνουν έγκαιρα τυχόν εντομολογικές προσβολές, έτσι ώστε να είναι εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
ΛΥΓΚΟΣ: Επειδή στις πρωιμότερες βαμβακοφυτείες έχει ξεκινήσει ο σχηματισμός των πρώτων χτενιών, η υπηρεσία μας συνιστά στους παραγωγούς να ελέγχουν τις καλλιέργειές τους σε εβδομαδιαία βάση για τυχόν προσβολές από λύγκο που προσβάλει τα νεαρά χτένια, τα οποία φέρουν μικρά μαύρα στίγματα, συρρικνώνονται, καφετιάζουν και τελικά πέφτουν, ενώ τα μεγάλα προσβεβλημένα χτένια δίνουν λουλούδια που δύσκολα γονιμοποιούνται. Επίσης, ο λύγκος τρέφεται και καταστρέφει τους ακραίους οφθαλμούς των βαμβακοφύτων, δημιουργώντας θαμνώδη φυτά και ευνοώντας τη βλαστική ανάπτυξη που οδηγεί σε οψίμιση και μείωση της παραγωγής. Ο έλεγχος συνιστάται να είναι πιο συχνός στα αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με καλλιέργειες μηδικής καθώς η πιθανότητα μετανάστευσης του λύγκου από τη συγκομιζόμενη μηδική προς το βαμβάκι είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με άλλες καλλιέργειες. Το κατώτερο όριο επέμβασης για τον λύγκο είναι τα 5 άτομα ανά 100 φυτά κ.μ.ο.
ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΙ ΡΟΔΙΝΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ: Η Υπηρεσία μας ενημερώνει τους παραγωγούς που έχουν τοποθετήσει φερομονικές παγίδες στα χωράφια τους για την παρακολούθηση του πράσινου και ρόδινου σκουληκιού, ότι οι συλλήψεις ενήλικων (πεταλούδων) στις φερομονικές παγίδες δεν αποτελούν κριτήριο για την εφαρμογή χημικής επέμβασης. Οι φερομονικές παγίδες βοηθούν στον προσδιορισμό της ακριβούς περιόδου αλλαγής των γενεών του πράσινου και του ρόδινου σκουληκιού και σε συνδυασμό με τον επιτόπιο έλεγχο συμβάλλουν στον προσδιορισμό της χρονικής στιγμής για επέμβαση. Σε καμία περίπτωση οι φερομονικές παγίδες δεν αποτελούν μέσο εκτίμησης του ύψους της προσβολής, αλλά είναι σημαντικό εργαλείο εκτίμησης του κινδύνου. Η σοβαρότητα της προσβολής είναι συνάρτηση: 1) του αριθμού και της ηλικίας των ζωντανών προνυμφών (σκουληκιών) που διαπιστώνονται από τις επιτόπιες επισκέψεις στους αγρούς και 2) του σταδίου ανάπτυξης της καλλιέργειας. Ουσιαστικό κριτήριο για την απόφαση λήψης ή όχι μέτρων αντιμετώπισης είναι μόνο τα αποτελέσματα των επιτόπιων δειγματοληψιών στα όργανα των φυτών (χτένια, άνθη, καρύδια).
Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι η δράση του πράσινου και του ρόδινου σκουληκιού, στο βλαστικό στάδιο που βρίσκονται αυτή τη χρονική περίοδο οι βαμβακοκαλλιέργειες μπορεί να αναχαιτιστεί από την δραστηριότητα των ωφέλιμων εντόμων που έχουν εγκατασταθεί και που είναι χρήσιμα στις επόμενες και πιο καταστρεπτικές γενεές. Γι’ αυτό, παρακαλούνται οι παραγωγοί να μην προβαίνουν σε χημική επέμβαση «προληπτικά», αφού τα ωφέλιμα έντομα που παρατηρούνται από τους επιτόπιους ελέγχους είναι «σύμμαχοι» μας στην καταπολέμηση του πράσινου και ρόδινου σκουληκιού. Εφόσον  απαιτηθεί χημική καταπολέμηση τότε αυτή πρέπει να διενεργείται με εντομοκτόνα εκλεκτικής δράσης (π.χ. Bacillus thuringiensis, Diflubenzuron, Spinosad, Emamectin benzoate, Chlorantraniliprole) που είναι φιλικότερα προς τα ωφέλιμα έντομα.
Επίσης, οι συνάδελφοι Γεωπόνοι (Καταστήματα Γεωργικών Φαρμάκων, Γραφεία Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής κ.α.) που πιθανόν εντοπίσουν σημαντική προσβολή ή ανησυχητικό αριθμό συλληφθέντων ατόμων σε φερομονικές παγίδες, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν άμεσα με την υπηρεσία μας, έτσι ώστε σε συνεργασία μαζί τους, να εκδοθεί προειδοποίηση για την ευρύτερη περιοχή (τηλ. 2413 511119 - Δ. Σταυρίδης και 2413 511209 - Αθ. Λιακατάς).
 
4. Εφαρμογή ψεκασμών με Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα
Η Υπηρεσία μας ενημερώνει ότι οι βαμβακοπαραγωγοί είναι αποκλειστικά και μόνο υπεύθυνοι, για την τελική απόφαση επιλογής, της συγκεκριμένης κάθε φορά φυτοπροστατευτικής επέμβασης στις συνθήκες της καλλιέργειάς τους, των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που θα επιλέξουν και του τρόπου και χρόνου χρησιμοποίησης αυτών καθώς και για λοιπούς χειρισμούς, τα οποία συμβάλουν στις ποσοτικές και ποιοτικές αποδόσεις της καλλιέργειας. Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των παρασκευαστών οίκων, για την αναλογία χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την συνδυαστικότητα, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας, το διάστημα μεταξύ τελευταίας επέμβασης και συγκομιδής καθώς και για τα μέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηρίασης. Τα αγροχημικά να χρησιμοποιούνται πάντοτε σύμφωνα με την ετικέτα. Σύμφωνα με τα άρθρα 9§3 και 10§3 του ν.4036/2012 (ΦΕΚ8^Α) όποιος χρησιμοποιεί μη εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα υπόκειται σε διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.
Να αποφεύγονται ψεκασμοί με μελισσοτοξικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα και όπου κρίνεται αναγκαίο η εφαρμογή των ψεκασμών να γίνεται την ώρα που δεν πετούν οι μέλισσες, κατά τις απογευματινές ώρες κυρίως μετά τη δύση του ηλίου. Οι βαμβακοπαραγωγοί να προειδοποιούν τους μελισσοκόμους ώστε να απομακρύνουν τα μελίσσια τους από την περιοχή του ψεκασμού. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει απαραιτήτως οι μελισσοκόμοι να αναγράφουν στις κυψέλες τον κωδικό τους, το τηλέφωνο και τη διεύθυνσή τους ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη ειδοποίησή τους.
Υπενθυμίζεται στους παραγωγούς που θα χρησιμοποιήσουν σκευάσματα στην τρέχουσα περίοδο, ότι εφαρμόζεται πιλοτικό πρόγραμμα ασφαλούς διαχείρισης κενών συσκευασίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε συνεργασία με την Π.Ε. Λάρισας, τον ΕΣΥΦ, το ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδος, το Γεωπονικό Σύλλογο Λάρισας, το Σύλλογο Επαγγελματιών Γεωπόνων του νομού Λάρισας και την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης. Προτείνεται στους παραγωγούς να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.