Εγκύκλιος του ΕΦΚΑ για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων έως 50.000 ευρώ

Εφαρμοστική εγκύκλιο σχετικά με την απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων που δεν ξεπερνούν το ποσό των 50.000 ευρώ, στο πλαίσιο υπαγωγής τους στο Ν. 4469/2017 «Εξωδικαστικός μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», εξέδωσε ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).

Πεδίο εφαρμογής-Υποβολή αίτησης

Οι οφειλέτες με συνολικές προς ρύθμιση οφειλές προς όλους τους πιστωτές (φορολογική διοίκηση, ΚΕΑΟ, πιστωτικά ιδρύματα, κλπ) που ανέρχονται από 20.000 ευρώ και δεν ξεπερνούν το ποσό των 50.000 ευρώ και πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλεξιμότητας των άρθρων 2 και 3 του Ν. 4469/2017, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση για την υπαγωγή τους στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), με τη χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η διαδικασία υποβολής ορίζεται στην υπ΄ αριθ. 116821/25-10-2017 ΚΥΑ (ΦΕΚ 3909/Β'/06-11-2017) «Λειτουργικές Προδιαγραφές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων ν. 4469/2017 (ΦΕΚ Α΄ 62)».

Τυποποιημένος τρόπος αξιολόγησης βιωσιμότητας

Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018 στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ από οφειλέτη και συνοφειλέτες και προκειμένου να εξετασθεί η πρόταση του οφειλέτη, απαιτείται ο τελευταίος να κριθεί βιώσιμος. Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας στην απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης των οφειλών, που περιγράφει η παρούσα απόφαση, παράγεται με τυποποιημένο τρόπο.

Ειδικότερα, ένας οφειλέτης κρίνεται βιώσιμος για την τυποποιημένη πρόταση ρύθμισης, εφόσον πληροί σωρευτικά τα κάτωθι κριτήρια:

α) Θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, κατά την τελευταία χρήση ή σε δύο από τις τρεις τελευταίες χρήσεις, πριν από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στο ν. 4469/2017 και
β) ο λόγος του συνόλου των οφειλών, μετά την αφαίρεση ποσοστού 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ) από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, προς το καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, (EBITDA Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization) να είναι ίσος ή μικρότερος από οκτώ.

Για την εφαρμογή της παρούσας προϋπόθεσης, ως EBITDA λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό που προκύπτει από τη σύγκριση i. του καθαρού αποτελέσματος προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, της τελευταίας χρήσης και ii. του μέσου όρου των δύο πλέον θετικών καθαρών αποτελεσμάτων προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, από τις τρεις τελευταίες χρήσεις.
 

Παράδειγμα 1:

Οφειλέτης έχει συνολική οφειλή, ύψους 32.250 ευρώ (βασική οφειλή 27.780 ευρώ και προσαυξήσεις 4.470 ευρώ). Το 85% των απαιτήσεων από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που αφαιρείται, ανέρχεται στο ποσό των 3.800 ευρώ.

Από τα οικονομικά του στοιχεία των τριών τελευταίων χρήσεων, παρουσιάζει θετικά καθαρά αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων. Ειδικότερα, στην τελευταία χρήση του έτους 2016 έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 1.250 ευρώ, στη χρήση έτους 2015 θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 10.800 ευρώ και στη χρήση 2014 θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 8.900 ευρώ.

Ο μέσος όρος των χρήσεων με τα μεγαλύτερα καθαρά αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, δηλαδή των χρήσεων 2015 και 2014, είναι 9.850 ευρώ και αποτελεί το μεγαλύτερο ποσό των προαναφερόμενων i) και ii).

Επομένως, για το λόγο της περίπτωσης (β) που περιγράφεται ως άνω, προκύπτει ως αποτέλεσμα το ποσό 2,89, που είναι μικρότερο του οκτώ.
Κατόπιν των ανωτέρω, πληρούνται σωρευτικά τα κριτήρια α) και β) και συνάγεται ότι ο συγκεκριμένος οφειλέτης είναι βιώσιμος.

Παράδειγμα 2:

Οφειλέτης έχει συνολική οφειλή, ύψους 25.000 ευρώ (βασική οφειλή 23.235 ευρώ και προσαυξήσεις 1.765 ευρώ). Το 85% των απαιτήσεων από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που αφαιρείται, ανέρχεται στο ποσό των 1.500 ευρώ.
Από τα οικονομικά του στοιχεία των τριών τελευταίων χρήσεων, παρουσιάζει θετικά καθαρά αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, στις δύο από τις τρεις τελευταίες χρήσεις. Συγκεκριμένα, στην τελευταία χρήση του έτους 2016 έχει αρνητικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 5.000 ευρώ, στη χρήση έτους 2015 θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 500 ευρώ και στη χρήση 2014 θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, ύψους 1.000 ευρώ.
Ο μέσος όρος των χρήσεων με τα μεγαλύτερα καθαρά αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, δηλαδή των χρήσεων 2015 και 2014, είναι 750 ευρώ και αποτελεί το μεγαλύτερο ποσό των προαναφερόμενων i) και ii).
Επομένως, για το λόγο της περίπτωσης (β) προκύπτει ως αποτέλεσμα το ποσό 31,33, που είναι μεγαλύτερο του οκτώ.
Συνεπώς, δεν ικανοποιείται το κριτήριο β) και συμπεραίνεται ότι ο συγκεκριμένος οφειλέτης δεν είναι βιώσιμος.
Επισημαίνεται ότι, στο πλαίσιο της απλοποιημένης διαδικασίας υπαγωγής στις ρυθμίσεις του Ν. 4469/2017, οι πιστωτές διατηρούν το δικαίωμα να προβούν σε εξατομικευμένη αξιολόγηση βιωσιμότητας, σύμφωνα με τις εσωτερικές διαδικασίες οργάνωσής τους, προκειμένου να εκτιμήσουν την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
Πιστωτής που κατέχει την πλειοψηφία επί του συνόλου των απαιτήσεων, δεν προτείνει πρόταση ρύθμισης οφειλών στην περίπτωση που εκτιμήσει τον οφειλέτη ως μη βιώσιμο.
Για τον υπολογισμό του EBITDA, λαμβάνονται υπόψη τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη και, συγκεκριμένα:
Νομικά Πρόσωπα (προέλευση δεδομένων από τα φορολογικά έντυπα Ν και Ε3).
Διπλογραφικά βιβλία: Διαφορά ποσών Κωδικών (116-117) (εντύπου Ν) πλέον αθροίσματος ποσών κωδικών (454+452) (εντύπου Ε3).
Απλογραφικά βιβλία: Διαφορά ποσών Κωδικών (116-117) (εντύπου Ν) πλέον αθροίσματος ποσών κωδικών (541+542+543) (Ε3) πλέον αθροίσματος ποσών κωδικών (537+538+539) (εντύπου Ε3).
Φυσικά Πρόσωπα (προέλευση δεδομένων από το φορολογικό έντυπο Ε3).
Διπλογραφικά βιβλία: Άθροισμα ποσών Κωδικών (479+454+452).
Απλογραφικά βιβλία: Άθροισμα ποσών Κωδικών (563+541+542+543+537+538+539).

Τυποποιημένη πρόταση ρύθμισης

Με την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στην παρούσα απλοποιημένη διαδικασία και μετά τη διαπίστωση απαρτίας, τυχόν αντιπροτάσεις ρύθμισης οφειλών που υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες πιστωτές, παράγονται με τυποποιημένο τρόπο.

Όταν η συνολική αξία της περιουσίας του οφειλέτη είναι τουλάχιστον 25 φορές μεγαλύτερη από τη συνολική οφειλή προς ρύθμιση, το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν επιτρέπεται να υποβάλουν προτάσεις αναδιάρθρωσης οφειλών ή να ψηφίζουν υπέρ προτάσεων αναδιάρθρωσης οφειλών.

Τυχόν αντιπροτάσεις ρύθμισης οφειλών υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες πιστωτές και υποβληθείσες προτάσεις αναδιάρθρωσης οφειλών ψηφίζονται θετικά, εφόσον υπόκεινται στους ακόλουθους κανόνες:

1. Αφαιρούμενα ποσά ανά πιστωτή
α) Το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα.
β) Ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση.
γ) Ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
Τα ποσά των ως άνω υποπεριπτώσεων β) και γ) αφαιρούνται, με την επιφύλαξη της παρ. 6 του άρθρου 15 του Ν. 4469/2017.

2. Τρόπος ρύθμισης
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης πληροί τα προαναφερόμενα κριτήρια, δύναται να ρυθμίσει την οφειλή του σε ισόποσες μηνιαίες τοκοχρεωλυτικές δόσεις, ως ακολούθως:
- Tο ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης που θα προτείνεται, δεν δύναται να είναι μικρότερο από το ποσό των 50 ευρώ ανά πιστωτή.
- Ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων στην περίπτωση των θεσμικών πιστωτών (χρηματοδοτικοί φορείς, Δημόσιο, ΦΚΑ) δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 120.

Εξαιρέσεις:

α) Για τους ιδιώτες πιστωτές, ο αριθμός των δόσεων δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 24.
β) Οφειλές που προέρχονται από συμβάσεις παροχής εργασίας οποιουδήποτε τύπου, των οποίων ο αριθμός των δόσεων δεν επιτρέπεται να ξεπερνούν τις έξι.
Για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, λαμβάνεται υπόψη επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένο κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Το επιτόκιο είναι σταθερό, με κρίσιμο χρόνο την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ρύθμισης.
Ο αριθμός των δόσεων είναι κοινός για κάθε μία κατηγορία πιστωτών, εφόσον α) η μηνιαία δόση δεν είναι κατώτερη των 50 ευρώ ανά πιστωτή και β) ο αριθμός των δόσεων δεν υπερβαίνει τις 36 σε βασική οφειλή προς το Δημόσιο ή/και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης που δεν ξεπερνά το ποσό των 3.000 ευρώ ανά πιστωτή (δεν προσμετρώνται τυχόν υφιστάμενες ρυθμίσεις οφειλών). Σε αυτή την περίπτωση, δεν υφίσταται η υποχρέωση προσφοράς κοινού αριθμού δόσεων για όλους τους θεσμικούς πιστωτές.

Ο οφειλέτης μπορεί να προτείνει τη ρύθμιση της οφειλής του σε 12 ή λιγότερες άτοκες δόσεις.
 

Παρατηρήσεις:

Για τους χρηματοδοτικούς φορείς, το επιτόκιο είναι κυμαινόμενο και αναπροσαρμόζεται ανά τρίμηνο, με έναρξη την ημερομηνία κατάρτισης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών.

Για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, εκτός από το επιτόκιο που είναι ίσο με το επιτόκιο euribor τριμήνου, προσαυξημένου κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, λαμβάνεται υπόψη και η εισφορά του ν. 128/1975 κατά περίπτωση, αν είχε προγενέστερα συμφωνηθεί ότι η εισφορά αυτή βαρύνει τον οφειλέτη.

Σε περίπτωση υπερημερίας του οφειλέτη, οι οφειλόμενες δόσεις προς τους χρηματοδοτικούς φορείς βαρύνονται με το προαναφερθέν επιτόκιο.
 

Αριθμός δόσεων ρύθμισης

Για τον υπολογισμό του τελικού αριθμού δόσεων, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Προκειμένου να προσδιοριστεί η τελευταία, λαμβάνεται υπόψη το 2,75% του ποσού που χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του οφειλέτη, δηλαδή το μεγαλύτερο ποσό από τη σύγκριση του EBITDA της τελευταίας χρήσης και του μέσου όρου των δύο από τις τρεις τελευταίες χρήσεις με το μεγαλύτερο EBITDA. Το 2,75% του ποσού αυτού συγκρίνεται με τη συνολική αρχική μηνιαία δόση.

Στην περίπτωση που το ανωτέρω ποσό είναι μεγαλύτερο από τη συνολική αρχική μηνιαία δόση, τότε η τελευταία αναπροσαρμόζεται, ώστε να ισούται με το ποσό αυτό.

Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των δόσεων μειώνεται και το επιπλέον ποσό κατανέμεται συμμέτρως στους θεσμικούς πιστωτές, αναλόγως των απαιτήσεών τους.
Το σύνολο της καθαρής παρούσας αξίας των δόσεων πρέπει να ισούται με το σύνολο της οφειλής αφαιρουμένων του ποσοστού 85% των απαιτήσεων από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

Εφαρμογή της τακτικής διαδικασίας

Στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν πληροί τα κριτήρια του τυποποιημένου τρόπου αξιολόγησης βιωσιμότητας, προκειμένου να κριθεί βιώσιμος ή/και η πρόταση τυποποιημένης λύσης δεν γίνεται δεκτή από τον οφειλέτη ή/και η πλειοψηφία των πιστωτών υποβάλλει αντιπροτάσεις διαφορετικές σε σχέση με την πρόταση τυποποιημένης λύσης, εφαρμόζεται η τακτική διαδικασία εξωδικαστικού μηχανισμού, όπως αυτή περιγράφεται στην παρ. 6 του άρθρου 8 του Ν. 4469/2017 και στην υπ΄ αριθ. 116821/25-10-2017 ΚΥΑ (ΦΕΚ 3909/Β΄/06-11-2017) «Λειτουργικές Προδιαγραφές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων ν. 4469/2017 (ΦΕΚ Α΄ 62)».
Στο πλαίσιο της τακτικής διαδικασίας, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να υποβάλει μία διαφορετική πρόταση αναδιάρθρωσης οφειλών και να προσκομίσει μελέτη προς απόδειξη της βιωσιμότητας της επιχείρησης.