ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΚΑΡΤ-ΠΟΣΤΑΛ

Μα αληθινοί ταξιδευτές εκείνοι είναι που φεύγουν
μονάχα για να φύγουνε, καρδιές λαφρές καθώς
μπαλόνια, το μοιραίο τους ποτέ δεν τ΄αποφεύγουν
χωρίς να ξέρουν το γιατί, πάντοτε λένε: Εμπρός!”
 
«Το ταξίδι»
 
Με τους χαρακτηριστικούς στίχους του Charles Baudelaire, από το ποίημα που επιγράφεται «Το ταξίδι»,  αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε το οδοιπορικό της επιστροφής σε μια εποχή, που σφράγισε ανεξίτηλα τη διαμόρφωση της νεοελληνικής μας ταυτότητας, μια εποχή τόσο μακρινή, αλλά και τόσο κοντινή συνάμα, με τους συναισθηματικούς της κραδασμούς να εξακολουθούν να δονούν κάθε καρδιά ευαίσθητη και ρομαντική.
Προορισμός μας η Ελλάδα του Μεσοπολέμου, που μπαίνει-έστω και αργοπορημένα-στη μάχη του εκσυγχρονισμού, που προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με τα ήθη, τα έθιμα, τις αντιλήψεις, τα καλλιτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης, αλλά και που προβάλλει πολλές φορές σθεναρή αντίσταση μπροστά σε καθετί καινοτόμο και ανατρεπτικό.
Ο Μεσοπόλεμος συνιστά για την Ελλάδα μία περίοδο ανατροπών, εσωτερικών και εξωτερικών ανακατατάξεων,  πνευματικών ζυμώσεων, αλλά και επαναπροσδιορισμού των αξιών και στροφής προς την αναζήτηση του εσωτερικού κόσμου. Η Μικρασιατική Καταστροφή, που έχει μόλις προηγηθεί, ρίχνει τη βαριά σκιά της στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, με το δράμα των προσφύγων να ασκεί διαλυτική επίδραση στον ψυχισμό των νέων της εποχής. Τα μεγαλόπνοα οράματα που επιμελώς καλλιέργησε η προηγούμενη γενιά έρχονται τώρα να σωριαστούν, συμπαρασύροντας στον γκρεμό και όλες τις κατεστημένες αντιλήψεις και προκαταλήψεις που κρατούσαν δέσμιο τον Έλληνα και δεν τον άφηναν να συναισθανθεί το μεγαλείο της καθημερινής ξενοιασιάς, να διασκεδάσει, να ερωτευτεί.
Κι όμως. Ο Έλληνας έχει ανάγκη να σπάσει τα δεσμά με το βεβαρημένο ιστορικά παρελθόν του, να βγει στους δρόμους και να διαμηνύσει τη χαρά της ζωής και του έρωτα. Σε  όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας υπάρχει μία διάχυτη ρομαντική διάθεση. Είναι η εποχή του τσάρλεστον και του φοξ-τροτ, των προκλητικών «μπεν μιξτ», της σκανδαλιστικής μίνι φούστας, των προκλητικών καρτ-ποστάλ με τις ημίγυμνες καλλονές, που κάνουν τον ανδρικό πληθυσμό να παραληρεί και κλονίζουν συθέμελα τα χρηστά ήθη. Είναι η εποχή που σφραγίζεται από τις προσπάθειες για τη χειραφέτηση του γυναικείου φύλου και την απενοχοποίηση του έρωτα. Ο κόσμος διψά για ζωή και ψάχνει τρόπους να επαναπροσδιορίσει τη σχέση με τον εαυτό του.
Αυτήν την Ελλάδα θα επιχειρήσουμε να ανασύρουμε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, επιχειρώντας μία καταβύθιση στα άδυτα του νεοελληνικού ψυχισμού, όπως αυτός αποτυπώνεται ανάγλυφα στις  καρτ-ποστάλ, που γνωρίζουν μεγάλη απήχηση μεταξύ των νέων της εποχής. Καρτ-ποστάλ που αποπνέουν διάθεση ερωτική και νοσταλγική συνάμα. Εικόνες γυναικών με τορνευτά σώματα και ροδοκόκκινα μάγουλα, που υμνούν την υπέρτατη ελληνική ομορφιά, αλλά αφήνουν και μια υπόνοια μύχιας ηδονής. Εικόνες ζευγαριών που ερωτοτροπούν γλυκά, ανταλλάσσοντας όρκους αιώνιας πίστης μέσα από γλυκανάλατους στίχους. Πορτρέτα νεαρών κοριτσιών που ποζάρουν με χάρη, προσβλέποντας σε έναν επιτυχημένο γάμο.
Η υπηρεσία των Γενικών Αρχείων Νομού Καρδίτσας, της οποίας η συνεισφορά στη διάσωση και ανάδειξη ενός σπάνιου και πολύτιμου αρχειακού υλικού είναι αδιαμφισβήτητη, δεν θα μπορούσε να μη συμμετάσχει στο ονειρικό αυτό ταξίδι επιστροφής στο παρελθόν, με όχημα μία πλούσια συλλογή από καρτ-ποστάλ. Εξάλλου, φιλοδοξία της υπηρεσίας μας αποτελεί η ανάπτυξη διόδων επικοινωνίας με το κοινό της πόλης, η αγαστή συνεργασία με τους φορείς της-μέσα σε κλίμα συλλογικότητας- για την προαγωγή του πολιτισμού, η καλλιέργεια του ιστορικού και κατ’ επέκταση ερευνητικού ενδιαφέροντος, αλλά και η γόνιμη επαφή με το παρελθόν μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων μνήμης. Η μνήμη, όμως, δεν αποτυπώνεται μόνο στα επίσημα έγγραφα της κρατικής εξουσίας, αλλά και σε τεκμήρια που φέρουν τη σφραγίδα της ζωής, στις καθημερινές της εκφάνσεις, όπως οι ρομαντικές καρτ-ποστάλ του Μεσοπολέμου.
Εικόνες μιας άλλης εποχής, μιας εποχής που απογειώνει τον άνθρωπο και μας υπενθυμίζει ότι η αληθινή ομορφιά βρίσκεται στην απλότητα, ακόμη και αν αυτή μεταφράζεται σε έναν ρηχό συναισθηματισμό. Είναι μάταιο να επιχειρούμε μία αποτίμηση του παρελθόντος με βάση τα μέτρα και τα σταθμά της εποχής μας. Είναι προτιμότερο, όμως, να προσπαθήσουμε να την αντικρύσουμε με τα μάτια της ψυχής, να παρασυρθούμε στη δίνη του έρωτα, να συναισθανθούμε το μεγαλείο της ανθρώπινης ζεστασιάς και ευαισθησίας, να ταξιδέψουμε στα «ονείρατα τα πρώτα», κατά τον προσφιλή στίχο ενός ποιητή του Μεσοπολέμου.
Ας ταξιδέψουμε, λοιπόν, με μια καρτ-ποστάλ.
 
 
             Η προϊσταμένη των ΓΑΚ Ν. Καρδίτσας
                    Αγγελίνα Ελπινίκη