Σύντομο Λεξικό για την Κοινωνική Πολιτική Οι κοινωνικές δαπάνες είναι δαπάνες αναπτυξιακές και όχι φιλανθρωπία.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, υπάρχουν δύο κύρια µοντέλα κοινωνικής πολιτικής: 

• Το υπολειµµατικό, το οποίο βασίζεται στην αντίληψη ότι το κράτος παρεµβαίνει µόνο στις περιπτώσεις που η οικογένεια, η κοινότητα και άλλα άτυπα δίκτυα αλληλεγγύης, καθώς και ο µηχανισµός της ελεύθερης αγοράς αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες ατόµων ή συγκεκριµένων κοινωνικών οµάδων. Το υπολειµµατικό µοντέλο καλύπτει µε επιλεκτικό τρόπο τις κοινωνικές ανάγκες, ενθαρρύνοντας την ατοµική πρωτοβουλία και τον ανταγωνισµό.
• Το θεσµικό- αναδιανεµητικό µοντέλο κοινωνικής πολιτικής, το οποίο ασκεί κριτική στην ανικανότητα των µηχανισµών της αγοράς να δηµιουργήσουν ένα επαρκές πλέγµα συλλογικής κάλυψης. Επικεντρώνεται στην ανάπτυξη θεσµών και µηχανισµών καθολικής κάλυψης και πρόληψης των κοινωνικών προβληµάτων. Στο αξιακό επίπεδο αντιτάσσει την κοινωνική αλληλεγγύη και την αξία της κοινωνικής πολιτικής απέναντι στον ατοµικισµό και ανταγωνισµό, για την επίτευξη της κοινωνικής συνοχής.

Είναι λοιπόν προφανές, ότι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης διέπεται από τη δεύτερη προσέγγιση και ταυτίζεται με την ανάγκη της κοινωνίας των πολλών, καθώς ο σημερινός κόσμος βιώνει συνθήκες βαθιάς και αμείλικτης «κοινωνικής διακινδύνευσης». 

Ωστόσο, στην Ελλάδα της χρεοκοπίας, της ύφεσης και της λιτότητας, στην Ελλάδα της ανεργίας και της φτώχειας, μιλούμε όχι απλώς για κίνδυνο, αλλά για οδυνηρή κοινωνική πραγματικότητα. Και αυτό ακριβώς προσδιορίζει τις μεγάλες στρατηγικές διαφορές ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ και τις δυνάμεις του παλιού πολιτικού συστήματος και του νεοφιλελευθερισμού. Αυτό ακριβώς επίσης, προσδιορίζει τα αίτια της επιτυχίας της κυβέρνησης να απελευθερώσει τη χώρα από τα δεσμά των μνημονίων και της επιτροπείας. Αντιστρόφως, εξηγείται η αποτυχία της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ – με όποιο όνομα – που ως κυβερνήσεις ή συγκυβερνήσεις, ευθύνονται τόσο για την κρίση όσο και για την τραγική διαχείρισή της. 

Τα μεγέθη της φτώχειας και της ανεργίας, φανερώνουν τις διαστάσεις της κοινωνικής κρίσης, τα έργα και τις ημέρες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ: 

Πολίτες σε κίνδυνο φτώχειας 2.000.000, το 2009. 

Πολίτες σε φτώχεια 3.900.000, στο τέλος του 2014.

Ανεργία 9,5% το 2009, 28% στο τέλος του 2014 (πάνω από 1.540.000 άνεργοι).

Εισοδήματα: 40% και πλέον μείωση για το 25%. Αύξηση πλούτου  κατά  10% για ένα άλλο 25% και υπέρμετρη αύξηση πλούτου για περίπου 250.000 μέλη της ολιγαρχίας, μέχρι και το 2014.  

Στον αντίποδα, αναπτύσσουμε μια συγκροτημένη Κοινωνική Πολιτική, με κέντρο αναφοράς τις έξι κατηγορίες των ευπαθών συμπολιτών μας:

• Η πρώτη κατηγορία είναι το απροστάτευτο παιδί, το παιδί με «σύνδρομο «down», το εγκαταλελειμμένο παιδί. 

• Η δεύτερη κατηγορία είναι οι ηλικιωμένοι με «αλτσχάϊμερ», οι ηλικιωμένοι που είναι μόνοι στο σπίτι και οι ηλικιωμένοι που βρίσκονται σε μεγάλη ένδεια. 

• Η τρίτη κατηγορία είναι οι ανάπηροι, τα Άτομα με Αναπηρία. 

• Η τέταρτη κατηγορία είναι οι άστεγοι, που πολλαπλασιάστηκαν από την κρίση. Και δεν είναι μόνο οι άστεγοι στους δρόμους, αυτοί που βλέπουμε. Αυτοί είναι μετρήσιμο μέγεθος και μικρό. Υπάρχει και το μεγάλο κομμάτι του «παγόβουνου» που δεν είναι ορατό και το οποίο κινδυνεύει, ανά πάσα στιγμή, να βρεθεί σε συνθήκες ανασφάλειας και χωρίς σπίτι.

• Η πέμπτη κατηγορία είναι οι Ρομά, Έλληνες πολίτες, οι οποίοι ζουν σε 380 οικισμούς ανά την Ελλάδα σε συνθήκες που δεν μας τιμούν. 

• Τέλος, η έκτη κατηγορία είναι η μεγάλη «δεξαμενή» που έφτιαξε η κρίση και παραλάβαμε ως κυβέρνηση: είναι το 8% της ακραίας φτώχειας και το 35% των συμπολιτών μας που βρίσκονται σε κίνδυνο να βρεθούν σε φτώχεια.

 Κορυφαία αιχμή της Κοινωνικής μας Πολιτικής, είναι η θεσμοθέτηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ). Το ΚΕΑ αποτελεί την κορυφαία απόδειξη της αταλάντευτης πολιτικής βούλησης του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν αρκείται στο επίπεδο των διακηρύξεων. Συνδέεται δε, με μια σειρά άμεσων μέτρων αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης για τη στέγαση, την τροφή, το νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα και την καθολική νοσοκομειακή περίθαλψη για όλους τους πολίτες. 

Ήδη 600.000 συμπολίτες μας είναι δικαιούχοι του ΚΕΑ. Το 10% των δικαιούχων, θα βρούν απασχόληση μέσα με την εφαρμογή σχετικών προγραμμάτων. Και πολύ σύντομα, όσο η ανάπτυξη θα παίρνει σάρκα και οστά, όσο η προσφορά εργασίας θα αυξάνεται  και η ανεργία θα μειώνεται, αυτοί οι συμπολίτες μας θα βρίσκουν εργασία. 

Βασική μας επιδίωξη είναι η επαναφορά στο κοινωνικό γίγνεσθαι και την εργασία, όλων όσοι σήμερα πυκνώνουν τις κατηγορίες των ευπαθών ομάδων. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφύγουμε τον εγκλωβισμό στην «παγίδα της φτώχειας» και θα αναδείξουμε την Κοινωνική Αλληλεγγύη ως βασικό μοχλό της κοινωνικής συνοχής. Αυτό  προϋποθέτει τόσο την αναδιάταξη των πολιτικών Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης όσο και την αποτελεσματική αξιοποίηση των μέσων άσκησης πολιτικής, όπως είναι τα 254 Κέντρα Κοινότητας  που δημιουργούμε, τα 13 Περιφερειακά Παρατηρητήρια, η ΗΔΙΚΑ και ο πρώην, πλέον, ΟΓΑ.  

Μέσα από την ενοποίηση  του  πλήθους των προνοιακών δομών, δημιουργούμε για πρώτη φορά ένα δίκτυο, ένα  Εθνικό Μητρώο, διασυνδέοντας όλες τις βάσεις δεδομένων του κράτους στις οποίες είναι εγγεγραμμένοι οι ωφελούμενοι, όλα τα ιδρύματα καθώς και όλα τα προνοιακά προγράμματα. Σκοπός μας είναι ο Εθνικός συντονισμός  της κεντρικής διοίκησης με τις Περιφέρειες και τους Δήμους, προκειμένου οι πολιτικές μας να είναι άμεσες, διαφανείς και αποτελεσματικές. 

Στην ίδια λογική κινείται και διανομή του Κοινωνικού Μερίσματος από το οποίο ωφελούνται περίπου 3,5 εκατ. συμπολίτες μας, εκ των οποίων 92% Έλληνες, 7% Αλβανοί και 1% διαφόρων εθνικοτήτων, που ζούν,  εργάζονται νόμιμα και φορολογούνται κανονικά στη χώρα μας. Το Κοινωνικό Μέρισμα αποτελεί εκδήλωση αναδιανεμητικής πολιτικής και κοινωνικής αλληλεγγύης. Δεν είναι μεν, η μόνιμη λύση των κοινωνικών προβλημάτων, δεν είναι όμως και φιλοδώρημα.  Και εδώ πρέπει να υπογραμμιστεί ότι κάθε 100 € Κοινωνικού Μερίσματος δημιουργούν 130 € σε Εθνικό Εισόδημα. Δηλαδή, τα χρήματα αυτά επιστρέφουν στην οικονομία και συμβάλλουν στην ανάπτυξη. 

 Μετατρέπουμε το  μοντέλο  της κοινωνικής μας πολιτικής σε βασικό μοχλό του νέου  παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, προκειμένου  να «αιμοδοτήσει» - πιο οργανωμένα, πιο ουσιαστικά και με μεγαλύτερη ποιότητα- την κανονική οικονομία, την οικονομία της καθημερινότητας.  Γιατί θεωρούμε ότι οι κοινωνικές δαπάνες είναι δαπάνες αναπτυξιακές και όχι φιλανθρωπία.