Ο ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

• Παρουσίασε την πρόταση για την αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων του Δήμου Καρδίτσας

Πώς μπορεί να αναστραφεί η υπάρχουσα κατάσταση και τι προτείνει η δημοτική κίνηση Καρ.Πό.Σ στην κατεύθυνση της ενθάρρυνσης της κοινωνικής συμμετοχής, της αξιοποίησης του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού και της διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα στη διαχείριση των απορριμμάτων και πρωτίστως να μην συνεπάγονται πρόσθετα οικονομικά βάρη στον δημότη;

Σε αυτό το ερώτημα αλλά και στις επί της ουσίας προτάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων, απάντησε η χθεσινή εκδήλωση- παρουσία προτάσεων της Καρ.Πό.Σ για το συγκεκριμένο ζήτημα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Παυσίλυπο. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο κ. Τάσος Κεφαλάς, ηλεκτρολόγος μηχανολόγος μηχανικός, μέλος της Πρωτοβουλίας Συνεννόησης για τη διαχείριση απορριμμάτων και μέλος Κινήσεων Πολιτών για ζητήματα ενέργειας, ο οποίος παρουσίασε μια πρώτη προσέγγιση για δημόσια, αποκεντρωμένη διαχείριση με έμφαση στην πρόληψη και στην προδιαλογή των απορριμματα
Ο Υποψήφιος Δήμαρχος Καρδίτσας Β. Βαρελάς, άνοιξε την εκδήλωση με μια σύντομη τοποθέτηση, δίνοντας το πολιτικό στίγμα και το δημόσιο χαρακτήρα που οφείλει να έχει η διαχείριση των απορριμμάτων. Ο κ. Βαρελάς  μεταξύ άλλων τόνισε ότι « Εμείς δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει και στη διαχείριση απορριμμάτων και γενικά στη διαχείριση κάθε είδους αποβλήτων, μονόδρομος. Υπάρχει εναλλακτική λύση και αυτή είναι η λύση της κοινωνικοποίησης του προβλήματος. Δηλαδή ο Δήμος με τους πολίτες μπορούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις με μικρότερο κόστος, περιβαλλοντικά ασφαλείς και επωφελείς για την κοινωνία. Στην λογική τη δική μας, οι λύσεις αντιμετώπισης αντί να είναι κοινωνικά άδικες με αύξηση των δημοτικών τελών, μπορούν να γίνουν επωφελείς με τη δημιουργία εσόδων, απασχόλησης και ενίσχυσης των τρόπων εναλλακτικής διαχείρισης. Το «σκουπίδι» που μέχρι σήμερα θεωρείτο κάτι που πρέπει άμεσα να απομακρυνθεί από την «αυλή» μας, αναδεικνύεται  ως πηγή κέρδους. Πλέον τα απορρίμματα έχουν τα χαρακτηριστικά  ενός προϊόντος με αξία που αγοράζεται και πουλιέται. Για το λόγο αυτό και τεράστια οικονομικά συμφέροντα  («εθνικοί» και μη εργολάβοι) επενδύουν στη διαχείριση τους, αποσκοπώντας σε τεράστια οικονομικά οφέλη».
Στη συνέχεια ο κ. Βάιος Τάντος, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, παρουσίασε την πρόταση της ομάδας δουλειάς της Καρ.Πό.Σ  ( Βάιος Τάντος, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, Αποστόλης Αμπράζης, ηλεκτρολόγος- μηχανολόγος μηχανικός ΑΠΘ, Φρόσω Παύλου, δημοσιογράφος), η οποία εντοπίζεται στους εξής άξονες:
«Η υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου Καρδίτσας βρίσκεται σε κατάσταση υπολειτουργίας  και δημιουργεί παθητικό στον Δήμο 1.000.000 ευρώ ετησίως, όχι από πλημμελή άσκηση των καθηκόντων του ανθρώπινου δυναμικού (οι οποίοι καταβάλουν ενίοτε υπεράνθρωπες προσπάθειες), άλλα ως άμεσο αποτέλεσμα της Καλλικρατικής λαίλαπας. Σήμερα στο τομέα Καθαριότητας του ενιαίου Καλλικρατικού Δήμου Καρδίτσας απασχολούνται 80 άτομα, στην συντήρηση των οχημάτων 12 άτομα και στον τομέα του Πρασίνου 14 άτομα, με πολύ διευρυμένο τομέα δραστηριότητας. Με δεδομένο ότι προσλήψεις δεν γίνονται και οι πιστώσεις συνεχώς μειώνονται και ότι ο Καποδιστριακός Δήμος λειτουργούσε με 120 άτομα στην Καθαριότητα είναι απαραίτητη η βέλτιστη αξιοποίηση του υπάρχοντος δυναμικού. Απαραίτητη είναι η στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού και η διαβεβαίωση περί μη ιδιωτικοποίησης, ώστε να μπορούν και οι ίδιοι να στηρίξουν τον τομέα της Καθαριότητας.
Πως λοιπόν και με ποια μέσα, μπορούμε να χαράξουμε μια νέα πολιτική στον δήμο μας, σε αυτό το ζοφερό σκηνικό της κρίσης , κρατώντας το δημόσιο χαρακτήρα στην αποκομιδή και τη διαχείριση των απορριμμάτων. Εδώ μπαίνει η ανάγκη για μια πρόταση κοινωνικής συμμετοχής, όπου τα οφέλη θα ανταποδίδονται στην κοινωνία και όχι σε επιχειρηματικά συμφέροντα. 
Η οικονομική κρίση επέφερε μείωση 18% στην παραγωγή απορριμμάτων. Περαιτέρω μείωση οφείλει να προκύψει από την  ευαισθητοποίηση του κόσμου. Το σημαντικότερο ζήτημα που οφείλει να προωθήσει  μια δημοτική αρχή είναι η κοινωνική αφύπνιση και η ευαισθητοποίηση όλων στη διαδικασία πρόληψης στην παραγωγή απορριμμάτων.   Η ενημέρωση των δημοτών είναι πρώτιστη προτεραιότητα και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να γίνουν θεματικές  ημερίδες στις γειτονιές της πόλης και στα χωριά, ανοικτές  λαικές συνελεύσεις με την ενεργοποίηση και συμμετοχή όλων των κινημάτων και των δημοτών. Επίσης καθορίζοντας ως ομάδα στόχου τους μαθητές με κριτήριο ότι η γνώση αποτελεί την βάση για την απόκτηση συνείδησης στο συγκεκριμένο τομέα, οφείλουμε να ενεργοποιήσουμε την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, να κάνουμε παρουσιάσεις με εκδηλώσεις στα σχολεία και με ενημερώσεις μέσα από το μάθημα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Να εκδοθεί ενημερωτικό υλικό,  με σχετικές οδηγίες και πληροφορίες.   Είναι πρώτα βήματα για να αλλάξει η συμπεριφορά των πολιτών στην κατεύθυνση της πρόληψης στην παραγωγή, της αύξησης των ποσοστών ανακύκλωσης και της μείωσης του όγκου των απορριμμάτων. Ως άμεσο αποτέλεσμα της μείωσης τους προς επεξεργασία / διάθεση όγκου θα έχει τη διάχυση στην τοπική κοινωνία των ωφελειών (έσοδα, θέσεις εργασίας), με ταυτόχρονη μείωση του υπάρχοντος κόστους απόδοσης προς την ΠΑΔΥΘ.
Η σημασία της παραπάνω παραμέτρου αντικατοπτρίζεται και στις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες (νομοθεσία Ε.Ε.) σύμφωνα με τις οποίες  από το 2020, όλες οι χώρες θα πρέπει να έχουν μειώσει κατά 50% τα απορρίμματα τους, διαφορετικά θα επιβάλλονται υπέρογκα πρόστιμα. Το 2030 η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιβάλει μείωση απορριμμάτων κατά 70%.
Σε άμεση συνάρτηση με τα παραπάνω συνίσταται η επέκταση των προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (οργανικά, χαρτί / συσκευασίες, πλαστικό/μέταλλο/γυαλί και σύμμεικτα) με πλήρη ανάπτυξη του συστήματος των 4 κάδων. Η τοποθέτηση τους θα ξεκινήσει μετά από εκπόνηση χωροταξικής μελέτη, η οποία θα απαντάει στις ιδιαίτερες ανάγκες και προς αποφυγήν προβλημάτων που ενδεχομένως προκύψουν από την εγκατάστασή τους. ( για να μην δημιουργηθούν προβλήματα στην εγκατάστασή τους). Η αγορά τους θα εξασφαλιστεί μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη ή των προγραμμάτων του Πράσινου ταμείου και επιχορηγήσεων  της ΚΔΑΥ. Η εγκατάσταση του συστήματος υπογειοποίησης των κάδων που εφαρμόστηκε πιλοτικά θα μπορούσε να είναι ένα θετικό βήμα εάν συνδυάζονταν με ταυτόχρονη ενημέρωση των δημοτών και ειδικά των καταστηματαρχών του κέντρου, ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα όπως αυτό της εξωτερικής τοποθέτησης απορριμμάτων και ειδικά χαρτονιών λόγω υπερχείλισης και συμφόρησης των κάδων.
Προωθούμε την εγκατάσταση μηχανικών κομποστοποιητών σε πλατείες και γειτονιές με σκοπό την συλλογή και θρυμματισμό κλαδεμάτων κήπων και πάρκων μειώνοντας έτσι σημαντικά τον όγκο των προς αποκομιδή απορριμμάτων και παράγοντας λίπασμα. Ταυτόχρονα και σε συνδυασμό με την διαδικασία ενημέρωσης των δημοτών προωθείται και η διαδικασία εγκατάστασης οικιακών κομποστοποιητών  με σκοπό τη δυνατόν εκμηδένιση των οργανικών αποβλήτων.
Σήμερα η εναπόθεση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και μπαταριών γίνεται σε χώρο που υπάρχει στον ΣΜΑ, στο  αμαξοστάσιο και στο ΚΔΑΥ. Στόχος είναι η επέκταση χώρων εναπόθεσης σε δημοτικές εκτάσεις (πράσινα σημεία) για την ευκολότερη προσβασιμότητα των δημοτών έτσι ώστε να είναι εφικτή η ανακύκλωση, επιδιόρθωση και επανάχρηση .
Στόχος του όλου εγχειρήματος, θα πρέπει να είναι σε συνεννόηση με όμορους δήμους η ολοκλήρωση του συστήματος αποκεντρωμένης διαχείρισης, με ίδρυση (ΑΕΔΑ) Αποκεντρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων. Η παραπάνω  είναι μικρή σε μέγεθος εγκατάσταση, με όχι ακριβό μηχανολογικό εξοπλισμό, που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και οδηγεί στην μεγιστοποίηση επανάχρησης, ανακύκλωσης, κομποστοποίησης και ελαχιστοποίησης του υπολοίπου προς τελική διάθεση.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε, τον λόγο έχουν οι τοπικές κοινωνίες με το να δημιουργούν προϋποθέσεις ανάπτυξης, επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου διαφυλάττοντας τον περιβαλλοντικό πλούτο σε συνδυασμό με την εξορθολογισμένη διαχείρισή του στο πλαίσιο αναφοράς μιας ανθρωποκεντρικής οικονομίας.